Taca

Taca pełniła pierwotnie funkcję podstawki pod drobne przybory toaletowe, dlatego cała dekoracja skupia się wokół brzegu. Dominuje w niej ornament popularny w sztuce drugiej ćwierci XVIII wieku, tak zwany rocaille – fantazyjna forma, którą dawniej w Polsce nazywano kogucim grzebieniem. Pośród tych dekoracji uważny widz dostrzeże znaki (punce), które zawierają informacje o twórcy przedmiotu, miejscu i czasie jego powstania, a nawet późniejszej historii. Są tu trzy znaki – a raczej znaczki – wybite przy pomocy stempli. Pierwszy zawiera litery ICS, które są monogramem Johanna Christopha Stenglina – niemieckiego złotnika działającego w Augsburgu w latach 1737–1775. Drugi przedstawia szyszkę pinii – dość uproszczoną – znak tego miasta, a dodana poniżej litera F określa czas powstania na lata 1743–1745. Augsburg w średniowieczu był znany z produkcji sukna. W XV wieku jednak tamtejsi bankierzy i kupcy nabyli udziały w kopalniach srebra, po czym miasto stopniowo wyrosło na czołowy ośrodek złotniczy w Europie. Złoto ani srebro w czystej postaci są zbyt miękkie, by wykonywać z nich wyroby, więc dla uzyskania odpowiedniej twardości mieszano je z innymi metalami. To jednak stwarzało możliwości oszustw, którym władze miejskie zapobiegały, wprowadzając znakowanie stanowiące gwarancję, że użyty stop w proporcjach jest zgodny z lokalnym prawem. Na odwrocie tacy widoczny jest ślad działalności probierza – tak zwany wężyk probierczy – zygzakowato ryta linia długości paru centymetrów pozostała po pobraniu dłutkiem niewielkiej próbki metalu dla oznaczenia ilości srebra w stopie. Pośród ornamentów tacy można odnaleźć jeszcze jeden znaczek, przedstawiający główkę sowy, który pojawił się prawie dwieście lat później. Stosowany w Polsce po 1920 roku dowodzi, że ówczesny właściciel popadł w kłopoty finansowe i ten luksusowy przedmiot trafił do lombardu. Po kolejnym półwieczu znalazł swe ostateczne miejsce w zbiorach muzeum.

Barbara Czajkowska