Skyfos

5.3 - średn. podstawy

11.9 - szer. (z jednym uchem)

W ceramice Starożytnej Grecji istniało wiele kształtów naczyń przeznaczonych do picia wina. Szeroko rozpowszechnione były m.in. skyfosy, o kształcie kubków na cylindrycznych stopkach z dwoma uchwytami. Taki właśnie typ reprezentuje zabytek wilanowski – wykonany z czerwonawej gliny, pokrytej na większości powierzchni czarnym firnisem (pokostem). Naczynie powstało najprawdopodobniej na terenie Kampanii (Południowe Włochy) lub w okolicy Aten. Jego wykonanie (niewygładzona dokładnie powierzchnia, brak zdobienia kręgami z firnisu na spodzie stopki) wskazuje na warsztat prowincjonalny, a  nie znajdujący w ośrodku bardziej znanym i wytwarzającym przedmioty najwyższej jakości.

Jak powstało to starożytne naczynie? Najpierw wytoczono je na kole garncarskim i doklejono uchwyty. Po przeschnięciu część powierzchni pokryto firnisem, czyli delikatną, specjalnie przygotowaną i oczyszczoną glinką bogatą w żelazo. Jednak czarny kolor pojawiał się dopiero po wypale w piecu. Najpierw naczynia wypalano w atmosferze z dostępem tlenu, a po osiągnięciu odpowiedniej temperatury odcinano jego dopływ (zamykając otwory pieca i być może dokładając mokrego drewna), dzięki czemu zawarte w wierzchniej glince tlenki żelaza ulegały redukcji i zmieniały kolor z czerwonego na czarny. Glinka ta także lekko się nadtapiała – nadając naczyniom charakterystyczny, satynowy połysk.

Agnieszka Żuber, na podstawie badań W. Dobrowolskiego