Świątynia Minerwy Medycejskiej w Rzymie - mozaika

Świątynia Minerwy Medycejskiej w Rzymie

Jest to plakieta wykonana w technice mikromozaiki (mosaici in piccolo), która – podobnie jak mozaiki – polega na tworzeniu obrazu z różnych kolorystycznie, kawałków szkła lub kamieni. Mikromozaika miała znacznie zredukowaną skalę w stosunku do swej macierzystej techniki, a obraz układany był z drobnych, najczęściej czworobocznych form, otrzymywanych poprzez odpowiednie krojenie cienkich pasków nieprzezroczystego szkła. Tak przygotowane elementy były następnie układane w projektowany obraz na płaskiej podstawie pokrytej masą scalającą (kitem). Opracowanie techniki mikromozaiki przypadło na ostatnią ćwierć XVIII wieku w Rzymie, w efekcie już wysoko rozwiniętej sztuki tworzenia mozaiki tradycyjnego formatu, realizowanej w watykańskich warsztatach Studio del mosaico. Pierwszym twórcą, któremu przypisuje się wykonanie prac w nowej, filigranowej technice, był Giacomo Raffaelli (1752-1836), jednak wkrótce sztuka ta stała się jedną z popularniejszych gałęzi rzymskiego rzemiosła, realizowaną przez wielu rzemieślników, których warsztatu skupione były wokół placu hiszpańskiego. Mosaici in minuto stały się jedną z najpopularniejszych pamiątek przywożonych z rzymskich Grand Tour, i właśnie w ten sposób, najprawdopodobniej, trafiła do kolekcji wilanowskiej prezentowana plakieta z widokiem świątyni Minerwy Medycejskiej. Jest ona najprawdopodobniej parą z drugim obiektem zbliżonego formatu, który ukazuje świątynię Sybilli w Tivoli. Para obiektów prawdopodobnie trafiła do Wilanowa za sprawą Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej lub jej córki oraz zięcia, Aleksandry i Stanisława Kostki Potockich. (T. Igrzycki, Rzymskie mikromozaiki, Grand Tour. Narodziny kolekcji Stanisława Kostki Potockiego, Warszawa 2005, s. 264-265). Tematyka obu obrazków – architektura starożytna – licowała z przedmiotem zainteresowań przybywających do Włoch przedstawicieli północnoeuropejskiej arystokracji. Takie pamiątki łączyły w sobie kilka poszukiwanych przez nich komponentów – stanowiły ikonograficzny dokument sztuki antyku, której poznanie było jednym z najważniejszych celów Grand Tour, a także same w sobie były wysokiej klasy dziełami sztuki i mogły doskonale uzupełniać prywatne kolekcje, których posiadanie stało się wyrazem intelektualnego oraz majątkowego statusu przedstawicieli klasy zamożnej.

Rzym, Grand Tour, arystokracja, pamiątka, rzemiosło, starożytności, Giacomo Raffaelli, świątynia, Tivoli, Izabela z Czartoryskich Lubomirska, Aleksandra z Lubomirskich Potocka, Stanisław Kostka Potocki