Denar Kommodusa

Denar (moneta srebrna) cesarza rzymskiego Kommodusa, pochodząca z miejscowości Resko, gm. Resko, pow. łobeski. Należy on do skarbu ok. 240 denarów znalezionego w naczyniu glinianym. Depozyt odkryto przypadkiem w 1924 r. na polu uprawnym. Do dziś zachowało się 160 denarów. Najstarszy z nich datowany jest na lata 69–71 n.e., a najmłodszy na lata 193–211 n.e. Część z brakujących monet zaginęła podczas II wojny światowej m.in. podczas ewakuacji zabytków.
Prezentowany denar pochodzi z emisji cesarza Kommodusa, wybity w latach 177–192 n.e. Moneta ma średnicę 19 mm i waży 2,5 g. Na awersie widnieje portret cesarza z prawego profilu w wieńcu laurowym oraz napis M COMM ANT P FEL AVG BRIT, a na rewersie wyprostowana postać Nobilitas w udrapowanej sukni zwrócona w prawo. W prawej ręce trzyma długie berło, a na jej lewej uniesionej dłoni spoczywa miniaturowa statuetka Minerwy, która była boginią mądrości, sztuki i rzemiosła. Wokół jest napis NOBILIT AVG P M TR P XII IMP VIII COS V P P.
Skarb z Reska należy łączyć z ludnością grupy dębczyńskiej i datować na okres po poł. IV w. n.e. Uwagę zwraca duży upływ czasu zanim został on zdeponowany: najmłodsze monety są datowane na lata 193–211 n.e. Zjawisko przechowywania monet rzymskich nie należał jednak do rzadkości. Kiedy w Cesarstwie Rzymskim monety te były krótko w obiegu, na terenie Barbaricum (określano tak tereny Europy poza granicami Cesarstwa Rzymskiego) korzystano z nich nawet przez kilkaset lat. Na początku uważano, że skarby były deponowane w ziemi przez rzymskich kupców w chwili zagrożenia. Jednak fakt, że zdecydowana większość skarbów została umieszczona w naczyniach lokalnej produkcji sugeruje, że należały one do członków miejscowej ludności, prawdopodobnie ich zamożniejszej części, do której pieniądze trafiły ze pośrednictwem handlu z rzymskimi kupcami, a także lokalnej wymiany między plemionami.

Monika Witek