Rubel

Tereny Carstwa Rosyjskiego jeszcze w XVII wieku należały do obszarów zapóźnionych w rozwoju gospodarczym i kulturowym. System pieniężny nie należał do nowoczesnych, a prymitywne metody produkcji pieniądza umożliwiały bicie głównie niskich nominałów. Do przełomu doszło po objęciu władzy przez Piotra I Wielkiego (1672–1725), reformatora państwa w oparciu o wzory i doświadczenia zachodnioeuropejskie. Piotr I przeprowadził także reformę rosyjskiego systemu pieniężnego, czyniąc go nie tylko praktycznym, ale i jednym z najnowocześniejszych w Europie. Regularnie bity rubel stał się monetą, która masą i próbą odpowiadała zachodnioeuropejskim talarom, zaś cały system pieniężny, co było absolutną nowością w skali światowej, oparto na systemie dziesiętnym. Prezentowany powyżej rosyjski talar czyli rubel został wybity w Moskwie podczas krótkiego, dwuletniego panowania wnuka wielkiego reformatora – Piotra II (1715–1730). Pod względem wzornictwa jest niemal identyczny jak monety Piotra I z lat 1723–25. Ma takie same napisy, krzyżowe ułożenie ukoronowanych monogramów władcy, umiejscowienie daty emisji i oznaczenie nominału. To co odróżnia oba ruble, oprócz wizerunku panującego, nieznacznie zmienionego kroju liter i oczywiście daty emisji, to rodzaj zbroi w której sportretowano cara Rosji. Piotr I przedstawiony został w kirysie zachodnioeuropejskim z folgowymi naramiennikami, natomiast Piotr II w napierśniku rzymskim. Co ciekawe, w zbroi rzymskiej sportretowano również następczynię Piotra II, cesarzową Annę Romanową (1693–1740) na niektórych emisjach rubli z lat 1730–37. Krótkie panowanie Piotra II było burzliwe i naznaczone ciągłymi walkami dworskich koterii. Władzę młodego cara ograniczała stara arystokracja, która pragnęła cofnięcia społecznych, politycznych i administracyjnych reform Piotra I. Jednym z efektów powrotu do tzw. stariny było przeniesienie stolicy z Petersburga z powrotem do Moskwy, gdzie wybito powyższego rubla.

Mieszko Pawłowski