Skrzypce

Spopularyzowane w okresie baroku skrzypce powstały na bazie wcześniej używanych instrumentów jak na przykład fidel, lira da braccio czy gęśle, a ich genezę niektórzy badacze upatrują na ziemiach polskich.

Wyrobem skrzypiec do dziś zajmują się lutnicy, ręcznie wytwarzający, naprawiający i konserwujący nie tylko instrumenty smyczkowe, z których mniej znanymi przykładami są viola da gamba, lira korbowa, polskie skrzypce i gęśle, ale także strunowe instrumenty szarpane, jak lutnie, mandoliny czy gitary. Najznamienitsze warsztaty powstawały we Włoszech, Francji i Niemczech, gdzie całe rody wyspecjalizowane w lutnictwie przekazywały z pokolenia na pokolenie tajniki produkcji najlepszych instrumentów smyczkowych.

Tradycyjne skrzypce składają się z szyjki zakończonej główką w kształcie charakterystycznego ślimaka oraz z dwóch lekko wypukłych płyt tworzących pudło rezonansowe, z których płyta wierzchnia zbudowana jest zazwyczaj z drewna świerkowego, zaś spodnia z jaworowego. Standardy te zostały zachowane w przypadku prezentowanych skrzypiec ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie. Są to skrzypce pełnowymiarowe, o wielkości 4/4, zbudowane wedle modelu włoskiego lutnika, przez niektórych badaczy uważanego za twórcę współczesnych skrzypiec, Gaspara da Solo (1540-1609). Wskazuje na to widniejący wewnątrz pudła rezonansowego stempel z napisem: Gasparò da Salò, in Brescia. Instrument powstał około 1900 roku w zakładzie lutniczym Augusta Geipla, mieszczącym się przy Grosse Wollweberstrasse 25 (obecnie ul. Tkacka) w Szczecinie. Założona w 1875 roku rodzinna firma produkowała do 1945 roku instrumenty muzyczne jak skrzypce i im pokrewne (altówki, wiolonczele, kontrabasy).

Małgorzata Peszko