Buty rybackie z długą cholewką

Wyposażenie rybaków płynących na połów zależało w znacznej mierze od tego, czy płynęli łodzią, czy dużo większym kutrem. Zabierali z sobą wiele potrzebnych rzeczy, ale nigdy nie zapominali o odzieży specjalnej, a szczególnie o butach, które przystosowane były do prac połowowych.

W Dziale Etnografii Pomorza Muzeum Narodowego w Szczecinie znajdują się 2 pary butów rybackich. Prezentowana para, pochodząca znad Zalewu Szczecińskiego zakupiona została do zbiorów w 1949 roku. Posiada wysokie cholewy zszyte z dwóch kawałków skóry, które od przodu sięgają powyżej kolan tworząc ochraniacze, wykorzystywane podczas pracy w pozycji klęczącej. Skórzane uszy przyszyte od strony wewnętrznej do górnych brzegów cholew ułatwiały zakładanie butów, a także zawieszanie ich w trakcie przechowywania. Drewniane podeszwy podbite są grubą, sztywną skórą, barwioną na kolor czarny i prawdopodobnie impregnowaną tłuszczem. Podeszwy połączono z cholewami za pomocą gwoździ szewskich.

Z literatury etnograficznej wiadomo, że swoje buty rybacy nasączali nieraz smołą lub moczyli je w rybim tłuszczu, aby skórę uodpornić na działanie wody. Obuwie robocze nie mogło przeciekać, dlatego ich szczelność sprawdzano przez umieszczenie w zamkniętej cholewie tlącego się wiechcia słomy. Jeśli dym nie wydobywał się przez szwy lub spojenia podeszwy, buty były zdatne do użytku. Choć są niezwykle ciężkie i niewygodne doskonale chroniły nogi rybaków przed wilgocią, ocieplano je wewnątrz słomą i grubymi wełnianymi skarpetami. 

Małgorzata Kłosińska-Grzechowiak