Matryca do drukowania tkanin

Matryce do drukowania tkanin to wykonane z drewna formy, które służyły do ręcznego pokrywania wzorem powierzchni materiałów. Wykonywaniem druków na tkaninach zajmowali się farbiarze i drukarze książek. Często sami wykrawali potrzebne im do pracy formy, lub współpracowali w tym zakresie ze stolarzami. Bywało, że ci ostatni również sami trudnili się odbijaniem wzorów na tkaninach. Inspiracją przy tworzeniu pokrywających matryce ornamentów często były drogie tkaniny szlachetne. Już od momentu pojawienia się w Europie drukowane tkaniny stanowiły ich namiastkę, która w odróżnieniu od drogich atłasów czy brokatów była dostępna dla szerszego grona odbiorców. W zbiorach etnograficznych Muzeum Narodowego w Szczecinie znajduje się kolekcja ponad stu matryc do drukowania tkanin. Prezentowana forma pochodzi ze zbiorów Pommersches Landesmuseum Stettin. Pokryta jest ornamentem roślinnym wykonanym w drewnie techniką snycerską, na który składają się cztery gałązki z małymi, lancetowatymi listkami umieszczone w polach nieregularnej kraty utworzonej przez linie wyżłobione w powierzchni formy. Gałązki przedstawione są schematycznie i nie wydają się być przedstawieniem żadnego konkretnego gatunku, co w drukarstwie tekstylnym było częstą praktyką. Tego typu ornamenty wykonane w całości w drewnie z czasem zaczęto wzbogacać o metalowe sztyfty i blaszki, które umożliwiały uzyskanie wzoru z drobniejszymi, bardziej finezyjnymi detalami.

Agnieszka Słowińska