Puchar zdobiony

Puchar gliniany zdobiony na szyjce ornamentem złożonym z odcisków sznura wraz z fragmentami ozdoby bursztynowej, ułamkami innych naczyń, sztyletem krzemiennym i siekierą kamienną został znaleziony w grobie, który odkryto przypadkowo w połowie lat sześćdziesiątych XIX wieku w trakcie kruszenia kamieni polnych przy leśniczówce na południowy zachód od Podjuch. Jego wyposażenie przekazał do zbiorów szczecińskich współzałożyciel fabryki szamotu w Podjuchach, przemysłowiec Ferdinand Didier.

Na temat wyglądu grobu zachowały się jedynie lakoniczne wzmianki, brak natomiast informacji o pochówkach. Jama, czy też komora grobowa, była nakryta i prawdopodobnie również obwarowana kamieniami. Albert Voss, Pomorzanin, ówczesny kustosz berlińskich zbiorów prehistorycznych i pierwszy badacz megalitów pomorskich, sugerował nawet zaliczenie konstrukcji odkrytej w Podjuchach, określanej mianem „Steinkaveln”, do grobowców olbrzymów.

Nieznany pozostaje także układ darów w grobie. Wprawdzie w odpisie z oryginalnego inwentarza i w publikacji zabytków, które trafiły do zbiorów szczecińskich w latach 1864‒1865 pojawia się informacja o przekazaniu urny, w której znajdowały się pozostałe przedmioty, ale dotyczy ona raczej stanu, w jakim odkryte wyposażenie trafiło do muzeum, niż pierwotnego ich ułożenia. Zachowany zestaw darów jest bogaty i różnorodny. Składały się na nie naczynia ‒ przynajmniej cztery zdobione puchary gliniane, narzędzie kamienne ‒ czworościenna siekiera wykonana z diorytu, broń o charakterze prestiżowym ‒ lancetowaty sztylet krzemienny oraz ozdoba ciała lub stroju ‒ zawieszka bursztynowa w formie perforowanej tarczki. Zestaw ten prezentuje większość asortymentu przedmiotów odkrywanych na Pomorzu w grobach kultury ceramiki sznurowej z 2. połowy III tysiąclecia BC, do których można zaliczyć jeszcze topory i krzemienne grociki strzał.

Krzysztof Kowalski