Zestaw wróżebny

Zestaw wróżbiarski składa się z dwóch figurek antropomorficznych przedstawiających parę pierwszych przodków dogońskich. Wyrzeźbiono je w sposób schematyczny, jednak zaakcentowano atrybuty związane z płcią. Jedna postać przedstawia mężczyznę, a druga hermafrodytę – osobę dwupłciową, u której zaznaczono zarówno męskie jak i żeńskie zewnętrzne narządy płciowe. Dość zgeometryzowana forma postaci, na którą składa się brak wyodrębnionych rysów twarzy sugeruje, że obdarzone są one darem przewidywania przyszłości. Dogonowie to lud rolniczy, uprawiający kopieniaczo kilka gatunków zbóż. Cechuje ich skomplikowana struktura społeczna i bogata kultura duchowa. Na szczególną uwagę zasługuje ich mitologia, która od dawna budzi zainteresowanie wielu badaczy, w tym także polskich. Dogonowie wierzą w Ammę – boga-stwórcę, który stworzył pierwszą parę ludzi. Dała ona początek ośmiu przodkom – czterem płci męskiej oraz czterem płci żeńskiej. Przodkowie ci otrzymali wyjątkowy dar natury, byli obupłciowi i potrafili sami się zapładniać. Z tych ośmiu przodków, czterech płci męskiej uważa się za starszych. Byli nimi Dyougou Serou (Dyungo Seru), Amma Serou (Amma Seru), Lebe Serou (Lebe Seru) i Binou Serou (Binu Seru). Dogonowie wierzą, że każdy z nich dał początek jednemu z czterech pierwszych plemion dogońskich oraz związany jest z funkcjonowaniem niektórych instytucji społecznych i religijnych. Dyougou Serou łączony jest z ludem Domno oraz rolnictwem, Amma Serou z plemieniem Dyon, przodek Lebe Serou dał początek Aru i powiązany jest z wodzostwem, wróżbiarstwem, medycyną, handlem oraz rzemiosłem, natomiast Binou Serou związany jest z ludem Ono, handlem i rzemiosłem. Według dogońskiej mitologii bracia pojęli za żony swoje cztery bliźniacze siostry i zaludnili ziemię wydając na świat osiemdziesięciu potomków.

Katarzyna Findlik-Gawron