50 złotych - wzór

W II Rzeczypospolitej 1 marca 1927 roku do obiegu trafiły dwa banknoty o nominałach 20 i 50 złotych, jednak decyzja o ich emisji zapadła wcześniej. W przypadku pięćdziesięciozłotówki stało się to 28 sierpnia 1925 roku. Autorem projektu graficznego obu banknotów został Zygmunt Kamiński, wykonanie drzeworytu powierzono profesorowi Eugène’owi Gaspé. Była to kolejna odsłona współpracy z tym francuskim rytownikiem włoskiego pochodzenia, zapoczątkowanej w 1919 roku przy produkcji pierwszych banknotów złotowych odrodzonej Polski. Oba nominały projektu Zygmunta Kamińskiego miały tę samą szatę graficzną, i oprócz nominalnej wartości różniły się wymiarami, kolorystyką oraz znakiem wodnym. W przypadku banknotu dwudziestozłotowego przedstawiał portret króla Kazimierza Wielkiego, na pięćdziesięciozłotówce zaś wyobrażono Stefana Batorego.

Pierwsza emisja banknotu pięćdziesięciozłotowego, z datą na awersie 28 sierpnia 1925 roku, została po kilku latach uzupełniona o drugą emisję. Decyzję w tej sprawie podjęto 1 września 1929 roku, natomiast banknoty trafiły do obiegu niespełna dwa miesiące później, 20 października 1929 roku. Różnice pomiędzy emisjami były niewielkie i ograniczały się do nieco zmienionej kolorystyki oraz zmiany podpisu prezesa Banku Polskiego.

Pięćdziesięciozłotówki emisji z 1925 roku były jednymi z najdłużej obiegających banknotów II Rzeczypospolitej. O ile banknoty dwudziestozłotowe zostały dość szybko zastąpione nowymi emisjami z 1931 i 1936 roku, pięćdziesięciozłotówka pozostawała w użyciu w pierwszych latach II wojny światowej. Wycofanie jej z obiegu nastąpiło dopiero 7 maja 1940 roku, po nieco ponad trzynastu latach. Dłużej w obiegu znajdowały się jedynie banknoty stu- i pięciusetzłotowe z datą emisji na awersie 28 lutego 1919 roku, jednak do obiegu trafiły 28 kwietnia 1924 roku i pozostały w nim do 31 stycznia 1940 roku. Co prawda na mocy decyzji z 11 listopada 1936 roku opracowano projekt, a nawet wydrukowano niewielką liczbę banknotów pięćdziesięciozłotowych nowej emisji, jednak oficjalnie nie trafiły do obiegu.

Prezentowany egzemplarz jest zachowany w bardzo dobrym stanie. Tak jak inne banknoty wzorcowe został oznaczony serią A i numerem 0245678.

Leszek Poniewozik