20 złotych - wzór

Pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości przez Polskę okazały się niezwykle trudne. Konieczność walki o granice świeżo odbudowanego państwa w połączeniu z trudną powojenną rzeczywistością doprowadziły do znaczących trudności gospodarczych. Jednym z ich przejawów była galopująca inflacja, która doprowadziła do tego, że w początkach 1924 roku kurs dolara amerykańskiego osiągnął poziom 10 250 000 ówczesnych marek polskich. W tej sytuacji koniecznością stawała się reforma pieniężna. Wprowadzenie jej w życie 28 kwietnia 1924 roku okazało się przedsięwzięciem trudnym i rozłożonym na lata. W pierwszej fazie w miejsce wycofywanych marek polskich do obiegu trafiły głównie pieniądze papierowe. Były to banknoty, których druk zamówiono jeszcze w 1919 roku. Najniższe nominały (1 i 2 złote) pojawiły się jako bilety zdawkowe. Nominały wyższe – od 5 do 500 złotych – trafiły do obiegu w swej podstawowej roli,  jako banknoty. Pomimo wprowadzenia na rynek pieniędzy papierowych o wartości niemal 700 milionów ówczesnych złotych okazało się, że nie była to suma wystarczająca. Choć podana kwota obecnie nie wydaje się duża, jednak należy pamiętać o różnicy w sile nabywczej ówczesnej i obecnej złotówki. Dla porównania warto zauważyć, że w omawianym okresie pensja nauczyciela wynosiła od 100 do 300 złotych miesięcznie. Koniecznością okazało się wprowadzenie do obiegu nowej emisji banknotów. Próbowano ratować sytuację wprowadzaniem na rynek pieniędzy zastępczych, jednak było to rozwiązanie tymczasowe, poza tym niezbyt korzystne dla polskiej gospodarki. W tej sytuacji sięgnięto po najprostsze rozwiązanie, czyli wykorzystanie dotychczas stosowanych wzorów banknotów. Ponieważ rynek domagał się głównie niższych nominałów, 15 lipca 1924 roku zapadła decyzja o emisji banknotów pięcio-, dziesięcio- i dwudziestozłotowych, które na pierwszy rzut oka nie różniły się od nominałów wydrukowanych w 1919 roku. W rzeczywistości zmieniono jednak niektóre elementy, jak na przykład klauzulę prawną, która w poprzedniej emisji miała niefortunnie sformułowany tekst. Co oczywiste, zmianie uległy także podpisy pracowników Banku Polskiego widniejące na awersie. Banknoty dwudziestozłotowe wydrukowano w nakładzie około 11 570 000 sztuk. Do obiegu trafiły 30 września 1924 roku i pozostawały w nim do 29 lutego 1928 roku.

Leszek Poniewozik