De Kriusoprichting | Podniesienie krzyża

Podniesienie krzyża, obraz ołtarzowy stworzony przez Pietera Pauwela Rubensa (1577-1640) w latach 1610–1611 przedstawia symultanicznie kolejne sceny, odbywające się na wzgórzu Golgoty na tle zabudowań Jerozolimy. Prezentowana rycina to lewa części reprodukcji tego dzieła. Biodro i noga sługi uczestniczącego w podnoszeniu krzyża z Chrystusem, widoczna po lewej stronie odbitki, zamyka scenę z pierwszego planu centralnej części obrazu. Po lewej zbliża się konny oddział rzymskich żołnierzy. Na czele jedzie dowódca wskazując krzyż wyciągniętym buzdyganem, symbolem władzy wojskowej. Obok niego podąża chorąży unosząc sztandar konnicy, a za nimi żołnierze uzbrojeni we włócznie. W głębi po prawej Chrystus pojawia się dwukrotnie – leżąc na krzyżu z dłonią przybijaną przez sługę do poprzecznej belki oraz będąc prowadzonym na miejsce kaźni przez dwu żołnierzy rzymskich, wśród których Szymon Cyrenejczyk wspiera jego pochyloną postać za ramię (porównaj z ryciną MNS/Graf/3885).

Dedykacja pod ryciną skierowana jest do Cornelisa van der Geesta (1577–1638), bogatego antwerpskiego kupca, sprowadzającego korzenie z Holenderskich Indii Wschodnich, a jednocześnie kolekcjonera sztuki i mecenasa artystów. Van der Geest przypuszczalnie pośredniczył w zleceniu Rubensowi prac nad dziełem do ołtarza w kościele zamkowym św. Walpurgi w Antwerpii, jako przewodniczący rady parafialnej. W 1816 roku dzieło przeniesiono do antwerpskiej katedry pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny.

Flamandzki rytownik, Jan Witdoeck (około 1615 – po 1642) początkowo kształcił się u, współpracującego z Rubensem, Lucasa Vorstermana I, a w latach 1631–1633 u Cornelisa Schuta. Około 1635 podjął pracę u Rubensa, w którego warsztacie zajmował się wykonywaniem rycin reprodukcyjnych o tematyce religijnej, mitologicznej i alegorycznej.

Ewa Gwiazdowska