Topór kamienny

Topór kamienny z Mścięcina (niem. Messenthin) trafił do zbiorów starożytności pomorskich, gromadzonych w Szczecinie przez Towarzystwo Historii i Starożytności Pomorza (Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde) w 1912 roku wraz z innymi znaleziskami archeologicznymi z kolekcji prywatnej, którą od lat osiemdziesiątych XIX wieku gromadził radca sanitarny Hugo Schumann (1853–1909). Po jego śmieci władze powiatowe odkupiły całą kolekcję od rodziny, a następnie przekazały do zbiorów Towarzystwa.

Hugo Schumann, prowadził praktykę lekarską w Löcknitz od 1878 roku, był też znawcą zabytków prahistorycznych, członkiem i współpracownikiem towarzystw naukowych w Szczecinie i Berlinie, a także lokalnego stowarzyszenia historycznego. Swoją pasję naukową realizował nie tylko gromadząc znaleziska i informacje o grodziskach, grobach i starożytnych osiedlach w rejonie Marchii Wkrzańskiej (Uckermark), lecz także poprzez szereg publikacji przygotowywanych z gruntowną i szeroką wiedzą fachową, dzięki czemu był uważany za archeologa. Jego opracowanie kultury Pomorza w czasach prahistorycznych wydane w 1896 roku w periodyku „Baltische Studien” i w roku następnym w formie zwartego przedruku w Berlinie zamyka najstarszy okres w dziejach badań archeologicznych na Pomorzu. Nagrobek H. Schumanna na cmentarzu w Löcknitz zdobi płyta kamienna ze zwieńczenia megalitu z miejscowości Wollschow koło Prenzlau.

Topór kamienny, oznaczony w kolekcji Schumanna numerem 185, został znaleziony w Puszczy Wkrzańskiej, zapewne w rejonie obecnego Parku Leśnego Mścięcino (Messenthiner Heide) na pograniczu Szczecina i Polic. O kontekście jego odkrycie nie zachowały się żadne informacje, choć w niektórych opracowaniach pojawia się wzmianka o pochodzeniu z wyposażenia grobu.

Jest to niewielki topór bojowy typu wkrzańskiego, charakterystyczny wyrób społeczności kultury ceramiki sznurowej w rejonie dolnoodrzańskim w młodszych fazach ich osadnictwa.

Krzysztof Kowalski