Widok Szczecina od południa przed powstaniem dworca kolejowego

W wedutach Szczecina z 1. połowy XIX wieku uwidoczniła się tendencja do zachwytu nad lokalnymi widokami i prozaicznymi pejzażami. W ten sposób podkreślano poczucie związku z ojczystą ziemią. Charakterystyczna dla biedermeierowskiego stylu drobiazgowość w ukazywaniu obrazu miasta przyniosła wiele szczegółowych widoków zabudowy Szczecina i terenów podmiejskich. Jednym z takich przedstawień jest litografia powstała między 1836 a 1842 rokiem, ukazująca Szczecin od południowego zachodu z piaszczystego wzgórza Górnego Wiku, czyli terenu nieufortyfikowanego, z drewnianymi domami otoczonymi ogródkami, w ustawieniu przypominającym czworobok w zagrodach wiejskich na Pomorzu. Jej autorem był Ludwig Eduard Lütke (1801–1850), znany wedutysta biedermeierowski, urodzony w Berlinie i tam też prowadzący czynne życie artystyczne jako malarz (olej, akwarela), rysownik i litograf. Swój artystyczny kunszt kształcił w warsztacie ojca – Petera Ludwiga Lütke (1759–1831), profesora malarstwa pejzażowego berlińskiej Królewsko-Pruskiej Akademii Sztuk Pięknych. Podejmował tematykę pejzażową i marynistyczną, głównie Saksonii, Śląska i Pomorza, a także tworzył widoki rodzinnego Berlina, Poczdamu, Rugii, Harzu, Renu oraz Szczecina. Jego prace zyskały popularność dzięki powielaniu za pomocą litografii, drukowanych w Królewskim Instytucie Litografii w Berlinie. Artysta kilkakrotnie wystawiał swe dzieła na organizowanych przez berlińską akademię dorocznych wystawach, a także w Szczecinie w latach 1835–1841. Litografia z panoramą Szczecina ukazała się w dwóch wersjach, z których jedna została zaopatrzona w poboczny, rodzajowy wątek (sztafaż), przedstawiający praczki rozwieszające pranie, odpoczywającą parę oraz dwumasztowiec na Odrze. W zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie znajdują się obie wersje.

Małgorzata Peszko