Postać mężczyzny

Dogonowie są przede wszystkim rolnikami. Kalendarz prac polowych oraz powodzenie zbiorów zależą od terminowego rozpoczęcia pory deszczowej. Dogonowie znają i stosują wiele sposobów na wywołanie deszczów. Jednym z nich jest składanie ofiar na specjalnych ołtarzach zwanych andugo (słowo ana w języku dogo-so oznacza deszcz). Adresatami tych ofiar są bóstwa Nommo stworzone przez boga Ammę, zaraz po stworzeniu świata. Pojawiły się jako cztery pary bliźniaczych doskonałych istot. Jednym z nich był Nommo Die żyjący obecnie w niebie obok boga Ammy. Pełni tam funkcję zarządcy rozdzielającego deszcz. Swoją obecność na ziemi objawia poprzez burze, pioruny i tęczę nazywaną nommo sizu (droga Nommo). Według Dogonów symbolem bliźniaczych bóstw wody na ziemi jest sum mannogo ble (Heterobranchus bidorsalis) żyjący w wodach Nigru. Ołtarze andugu zbudowane są z kamieni, umieszcza się na nim różne figury drewniane, między innymi przedstawiające postaci androgyniczne lub zasłaniające twarz rękoma oraz przedmioty metalowe.

Gwiazdami pory deszczowej są według mieszkańców Masywu Bandiagara Plejady Tolo Dyuno, które zaczynają być widoczne w maju – miesiącu rozpoczynającym okres prac polowych.

Figura przedstawia postać przodka z rękoma uniesionymi do góry. Ten gest jest interpretowany jako modlitewny wysiłek zmierzający do połączenia ziemi i nieba. Znakiem tego sojuszu jest deszcz, tak ważny dla rolników. Uważa się, że pierwotnie w ten sposób swoich przodków rzeźbili Tellemowie – tajemniczy lud zamieszkujący Masyw Bandiagara przed przybyciem Dogonów. Motyw ten wtopił się w tradycję dogońską i dziś o związkach z Tellemami świadczy jedynie nazwa tellem, którą określa się figury.

Ewa Prądzyńska