Para puttów (Zwada)

Rzeźby zdobiące balustradę muru oporowego oraz schodów łączących górny i dolny taras ogrodu barokowego stanowią najcenniejszy pod względem historycznym i artystycznym element rzeźbiarski ogrodów wilanowskich. Ich autorstwo należy wiązać z jednym z najwybitniejszych przedstawicieli warszawskiej rzeźby rokokowej rzeźbiarzem Johannem Chrisostomem Redlerem i jego warsztatem. W jego skład wchodzą wykonane w piaskowcu kunowskim personifikacje Czterech Pór Roku, które można interpretować również, jako Cztery Etapy Życia Ludzkiego, następnie cztery pary puttów symbolizujących Etapy Miłości, para sfinksów z dosiadającymi je puttami oraz dwie pary pojedynczych puttów z koszami kwiatów oraz z wazonami. Te mające swój rodowód w antyku wątki treściowe należały do jednych z ulubionych w dobie późnego baroku. Liczba cztery, która charakteryzuje obydwa cykle uznawana była za symbol trwałości i uniwersalności świata materialnego. Przy jej pomocy odtwarzano zatem przestrzenne i czasowe aspekty wszechświata. Stąd cztery strony świata, cztery żywioły, cztery kierunki wiatru i cztery pory roku. Zarówno poszczególne Etapy Miłości – Zaloty, Pocałunek, Straszenie i Bójka ukazane pod postaciami par puttów pozostających ze sobą we wzajemnych, dynamicznych, pełnych ekspresji relacjach jak i personifikacje Czterech Pór Roku podlegają nieubłaganemu działaniu czasu, przemijaniu i zmianom tak jak otaczający je ogród. Są odzwierciedleniem cyklicznie powtarzających się zarówno w przyrodzie jak i życiu człowieka okresów – od rozkwitu do wegetacji, od narodzin po śmierć. Pary puttów na balustradzie tarasu górnego ilustrują cykl Czterech Etapów Miłości. Składają się na niego: Zaloty (Lęk), Pocałunek, Zobojętnienie i Zwada. Każde z przedstawień ukazane jest pod postacią nagich lub częściowo zakrytych draperią par puttów, które pozostają ze sobą we wzajemnych, dynamicznych i pełnych ekspresji relacjach. Alegoryczne pary odzwierciedlają przemiany, jakim ulega miłość pod wpływem działania czasu, gdy początkowa fascynacja zmienia się we wrogość.