2/3 talara

W średniowieczu tereny dzisiejszej Szwajcarii były traktowane jako część Rzeszy Niemieckiej. Szwajcarzy stopniowo jednak uniezależnili się, tworząc własne państwo oparte na federacji autonomicznych kantonów. W 1690 roku na północy Rzeszy pojawił się tzw. srebrny gulden, moneta wartości 2/3 talara obrachunkowego. Szybko został zaakceptowany w wielu państwach, w tym w Biskupstwie Chur w szwajcarskim Kantonie Gryzonii. Monetę wprowadził biskup Ulryk VI de Mont (1624–1692). Na awersie gulden ma orła Rzeszy i imię cesarza Leopolda I Habsburga (1640–1705). Biskup Chur był bowiem księciem-biskupem Świętego Cesarstwa Rzymskiego, zaś diecezja Chur podlegała archidiecezji w Moguncji. Sytuacja jest o tyle ciekawa, że srebrne guldeny i inne powiązane z nim nominały nie zostały uznane przez cesarza Leopolda I. Na awersie monety umieszczono półpostać patrona Gryzonii i diecezji Chur – św. Lucjusza z Chur (zm. w II lub V/VI wieku), w zbroi, z królewskimi regaliami. Wizerunek odwołuje się do jednej z wersji pochodzenia świętego, który był identyfikowany z nawróconym na chrześcijaństwo pogańskim królem Brytanii, głoszącym Ewangelię w Gryzonii. Św. Lucjusz według tradycji był też pierwszym biskupem Chur. Informuje o tym drobny napis po bokach głowy świętego. Poniżej wizerunku patrona umieszczono dwie małe tarcze herbowe. Na jednej widnieje połowa Jednorożca – herb rodowy biskupa Ulryka, na drugiej wspięty Koziorożec – herb Biskupstwa Chur. Wspięty Koziorożec znajduje się także w herbie (Gross)- Engstingen, posiadłości diecezji Chur w Szwabii, których panem był biskup Chur. Nadzór nad produkcją biskupich guldenów sprawował mincmistrz Balthasar Casutt. Srebrne guldeny w odróżnieniu od monet talarowych, które zastąpiły, uczestniczyły w obiegu pieniężnym stosunkowo krótko. Nominał 2/3 talara od połowy XVIII wieku był stopniowo wypierany przez lekkiego talara bitego według stopy pruskiej. Ostatnie monety wartości 2/3 talara wybito w Meklemburgii-Schwerinie w 1845 roku.

Mieszko Pawłowski