Grabie

A ode wsi słychać śpiewki,/ Śpieszą chłopcy, śpieszą dziewki,/ Niosą grabie, w pole dążą,/ Za żeńcami snopy wiążą./Dana! Da-dana! (Maria Konopnicka „Żniwa”). Przywołane w utworze polskiej poetki grabie były jednym z podstawowych narzędzi znajdujących się w każdym gospodarstwie chłopskim. Istniało wiele odmian grabi, między którymi występowały niewielkie różnice, na ogół obejmujące wielkość oraz liczbę i sposób mocowania zębów. W porównaniu do wykonania niektórych bardziej skomplikowanych sprzętów, sporządzenie drewnianych grabi było rzeczą stosunkowo prostą. Nie wymagało specjalistycznej wiedzy, warsztatu, narzędzi, surowców, czy dużej precyzji. Dlatego też często wykonywano je samodzielnie, na własny użytek. Pierwotnie lekkie drewniane grabie znajdowały zastosowanie przede wszystkim przy sianokosach do grabienia skoszonej trawy. Przy pracach żniwnych wykorzystywane były do zagrabiania kłosów pozostałych na polu po ustawieniu zboża w snopki. Współcześnie grabie w dalszym ciągu używane są w pracach polowych i ogrodnictwie. Wykonywane są z różnych surowców, w tym też w dalszym ciągu z drewna. W tradycyjnej kulturze rolniczej Pomorza Zachodniego spotykane były grabie z wyrytą datą wykonania i zdobione rytym wzorem, świadczącym o ich jednostkowej własności. Przykładem są znajdujące się w zbiorach Działu Etnografii Pomorza Muzeum Narodowego pięciozębne drewniane grabie wykonane w roku 1874, dekorowane motywem serca, krzyża i ornamentem roślinno-geometrycznym. 

Agnieszka Słowińska