Spodek hialitowy ze złoceniami

Niewielki spodek wykonany ze szkła hialitowego. W kolekcji wilanowskiej znajduje się także filiżanka do kompletu (Wil.5698/1).

Naczynie zawdzięcza swój niezwykły wygląd w dużej mierze materiałowi, z jakiego zostało wykonane – czarnemu, nieprzezroczystemu szkłu. Jego wynalazcą był Georg Franz August Longueval, hrabia Buquoy (1781-1851). Matematyk, fizyk, chemik i filozof, a także właściciel kilku hut szkła uzyskał dzięki swoim eksperymentom nową recepturę na masę o kolorze głębokiej czerni. Jego twórca sam nadał jej nazwę - „hialit”– zainspirowaną greckim słowem oznaczającym szkło („hyalos”). Zostało ono wprowadzone do produkcji w 1817 roku i szybko stało się bardzo modne. Z wyglądu przypomina ono lakę – często dekorowano je wobec tego złoconymi motywami zwanymi upodabniającymi je do tego materiału zw. chinoiserie – inspirowanymi sztuką dalekowschodnią. Pojawiają się wśród nich postacie w orientalnych strojach, rośliny takie jak peonia czy chryzantema, architektura przypominająca dalekowschodnią, a także charakterystyczne zwierzęta takie jak żuraw czy mityczny smok. Właśnie w tym stylu została ozdobiony wilanowski spodek. Niestety subtelne złocenie zostało z biegiem lat wytarte, a na jego śladach powstała później malatura brązem, zupełnie niedorównująca jej kunsztem wykonania. Spodek zdobi bujna roślinność – kłosy, kwiaty, trawy, a także niewielka pagoda.