50 złotych

Reforma gospodarcza Władysława Grabskiego była jednym z ważniejszych dokonań w początkowym okresie istnienia II Rzeczypospolitej. Uzdrowienie finansów państwa wiązało się z długo oczekiwanym wprowadzeniem złotego jako waluty obowiązującej. Ustawę w tej sprawie sejm polski przyjął już 28 lutego 1919 roku, jednak jej wprowadzenie w życie nastąpiło dopiero 28 kwietnia 1924 roku. Okoliczności wdrożenia reformy spowodowały konieczność sięgnięcia po rozwiązania tymczasowe. Zbyt późne uruchomienie Mennicy Państwowej, a w konsekwencji brak monet, zrekompensowano wprowadzeniem do obiegu połówek odpowiednio oznaczonych dawnych marek polskich jako odpowiedników monet groszowych. W przypadku pieniędzy papierowych o wyższych nominałach wykorzystano banknoty wydrukowane we Francji i Wielkiej Brytanii już pięć lat wcześniej na mocy decyzji sejmowej z 1919 roku. W 1924 roku pojawiła się ograniczona do nominałów pięcio-, dziesięcio- i dwudziestozłotowych emisja zachowująca wygląd banknotów z 1919 roku. Te pierwsze serie nie były pozbawione błędów. Między innymi wadliwie została sformułowana klauzula prawna ostrzegająca o konsekwencjach fałszerstw. W dwóch kolejnych latach (1925 i 1926) wypuszczono nową serię banknotów dziesięcio-, dwudziesto- i pięćdziesięciozłotowych. Poprawiono na nich treść klauzuli, ale przede wszystkim otrzymały one zupełnie odmienną szatę graficzną. Z awersu zniknęły popiersia T. Kościuszki i księcia J. Poniatowskiego, ich miejsce zajęły wyobrażenia alegoryczne. Banknoty te były drukowane początkowo przez Państwowe Zakłady Graficzne, a od 10 lipca 1926 roku przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych. Ponieważ jakość wydruku banknotów trzeciej emisji pozostawiała nieco do życzenia, a także wymagały tego potrzeby rynku, w 1929 roku podjęto decyzję o dodatkowej, czwartej emisji. Banknoty z roku 1929 otrzymały tę samą szatę graficzną, jednak poprawiono jakość druku.

Banknot pięćdziesięciozłotowy został zaprojektowany przez Zygmunta Kamińskiego, profesora Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Był on twórcą obowiązującego również dzisiaj wzoru godła państwowego. Banknot ten jest interesujący także z innego względu. Na jego rewersie zamieszczono dwa wizerunki przedstawiające historyczną (z 1828 roku) i ówczesną siedzibę Banku Polskiego.

Leszek Poniewozik