Przęślik

Obecność licznych przęślików w warstwach kulturowych odsłanianych na wczesnośredniowiecznych stanowiskach archeologicznych świadczy o powszechności wytwarzania przędzy w ramach codziennych prac domowych. Uzyskiwano ją włókien roślinnych – lnu i konopi, a także wełny zwierząt hodowlanych, przede wszystkim owiec. Z oczyszczonej przędzy skręcano nić za pomocą drewnianego wrzeciona obciążanego glinianym lub kamiennym przęślikiem, którego zadaniem było utrzymanie wrzeciona w pionie podczas rotacji oraz zabezpieczenie nici przed zsunięciem się z wrzeciona w trakcie nawijania. W zależności od rodzaju przędzy i przeznaczenia wytwarzanej nici stosowano przęśliki o różnej wadze i średnicy, dzięki czemu uzyskiwano ściślejszy lub luźniejszy skręt. Przęślik z Kamienia Pomorskiego jest uszkodzony, zachował się połowicznie. W centralnej części znajduje się bardzo dokładnie wywiercony świdrem otwór umożliwiający wsunięcie na wrzeciono. Jest wykonany z miękkiego, łatwego w obróbce surowca skalnego, tzw. łupku wołyńskiego. Ze względu na charakterystyczną różowo-czerwoną barwę przedmioty z tego surowca uznaje się za wyroby wschodnie. Pokłady różowego łupku zostały dobrze zbadane w rejonie Owrucza na Ukrainie, skąd najprawdopodobniej pochodzi przęślik kamieński. Należy zaznaczyć, że przedmioty z łupku wołyńskiego na Pomorzu należą do niezmiernie rzadkich i wyjątkowych.

Grzegorz Durdyń