Topór kamienny

Topór kamienny został odkryty przypadkowo w czerwcu 1968 roku na terenie żwirowni położonej na kulminacji płaskowzgórza przylegającego do podmokłych łąk, na północny wschód od Kolina. Zauważył go mieszkaniec pobliskiego Bralina w trakcie wydobywania kruszywa. W osuwającej się skarpie wybierzyska, prócz topora, znalazł całe naczynie gliniane i fragment drugiego, zniszczonego oraz dwie uszkodzone siekiery krzemienne.

W ślad za powiadomieniem archeolodzy z ówczesnego szczecińskiego Muzeum Pomorza Zachodniego (obecnie Muzeum Narodowe w Szczecinie) przeprowadzili w żwirowni jednodniowe badania. W ich trakcie ustalili, że odkryte przedmioty spoczywały na głębokości około metra poniżej powierzchni terenu. Nie natrafili jednak na pozostałości spodziewanego grobu, z którego mogły pochodzić, ani ślady pochówku. Do zbiorów muzealnych trafił pucharek gliniany, topór kamienny i drobne ułamki zniszczonego naczynia, zapewne również pucharka. Według informacji uzyskanych od odkrywcy obie siekiery krzemienne zostały zaniesione do funkcjonującej wówczas szkoły w sąsiednim Krępcewie. Na temat wyglądu i losach tych zabytków nie zachowały się żadne wiadomości, a szkoła w Krępcewie nie istnieje.

Topór z prostym korpusem, otworem umieszczonym w zaokrąglonej części obuchowej, nawiązuje do egzemplarzy tzw. wkrzańskich, występujących w strefie dolnoodrzańskiej w najmłodszych fazach osadnictwa społeczności kultury ceramiki sznurowej. Analogiczną chronologię ma przysadzisty puchar gliniany z guzkiem na szyjce zdobionej ornamentem rytym w postaci dookolnych pasów oraz nacinanym w układzie jodełkowym. Podobna chronologia względna obu zabytków wspiera przypuszczenie, że pochodzą one z wyposażenia jednego grobu, który można datować na ostatnie stulecia III tysiąclecia BC i wiązać z okresem przejściowym między schyłkiem młodszej epoki kamienia a wczesną epoką brązu.

Krzysztof Kowalski