Plakieta z wizerunkiem cesarzowej Faustyny

W kwadratową, drewnianą ramę oprawiono emaliowane tondo na blasze, z profilem kobiety z twarzą zwróconą w prawo. Wokół głowy widoczna jest inskrypcja: „DIVO FAUSTINA”. Dzięki zachowanemu napisowi można przyjąć, że jest to portret Annii Galerii Faustiny, zw. Faustyną Starszą, żyjącej pomiędzy 98 a 141 r. n.e., żony cesarza Antoniusa Piusa (86–161). Jej podobizny widniały na denarach rzymskich wybitych po 141 r. Wizerunek cesarzowej można łączyć z niezwykłą popularnością podobnych w formie dzieł powstałych pod wpływem tekstu Gaiusa Suetoniusa Tranquillusa (ok. 69–130) pt. Żywoty cezarów. Opisane przez Swetoniusza żywoty dwunastu cezarów stały się wdzięcznym motywem dekoracyjnym przedstawianym w najróżniejszych formach (medaliony, plakiety, talerzyki, popiersia, wizerunki całopostaciowe). Ogromnym zainteresowaniem cieszyły się również cykle: dwunastu apostołów, scen z życia Chrystusa i jego męki, przypowieści, alegorie miesięcy, a także cykle portretowe zamawiane jako galerie przodków. Zaspokajały one potrzebę pozyskiwania modnych, dekoracyjnych zespołów, które wykorzystywano pomimo nieznacznej wielkości samych przedmiotów jako elementy inkrustujące większe formy dekoracyjne – kabinety, szafki czy nawet boazerie wnętrz.

Léonard Limosin, któremu przypisuje się tę plakietę, został w 1535 r. mianowany emalierem króla na dworze Franciszka II (1559–1560) i Karola IX (1570–1574). Wśród jego najlepszych dzieł wylicza się portrety rodziny królewskiej i reprezentantów dworu.

Plakieta była pokazywana warszawskiej publiczności podczas Wystawy starożytności i przedmiotów sztuki w 1856 r. w pałacu hr. Augustostwa Potockich przy Krakowskim Przedmieściu 32 (dziś: Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego). Opisano ją w katalogu tej wystawy pod pozycją 793.

Joanna Paprocka-Gajek