Entlausung – odwszenie (marsz) – wersja niepublikowana (I)

Jedna z niewykorzystanych ostatecznie ilustracji do książki „Ręka umarłej”, do opowiadania ,,Entlausung – odwszenie'' Marii Zarębińskiej-Broniewskiej. Opowiadanie ukazuje marsz więźniarek obozu Auschwitz do łaźni, gdzie mają zostać odwszawione; na ostatecznie wykorzystanej ilustracji są one przedstawione wewnątrz budynku, w tej natomiast wersji są na zewnątrz: jeszcze idą do niego lub już z niego wyszły. Dzięki ukazaniu kobiet na zewnątrz, artystka mogła wprowadzić do kompozycji lejtomotywy projektu: słońce widoczne zza dymu i ogrodzenie obozu koncentracyjnego (to drugie nie jest obecne w ostatecznie wykorzystanej ilustracji, a to pierwsze - jest obecne, tyle że w postaci nieco zmienionej, zob. planszę: MPOLIN-M1612).

Nieregularne krawędzie zewnętrzne namalowanego obramowania - związane z brakiem konieczności dbania przez ilustratorkę o domknięcie najbardziej zewnętrznych elementów kompozycji; obróbką plastyczną krawędzi zająć mieli się graficy wydawnictwa.

Przemysław Kaniecki