Aleksandria

W 2005 roku do kolekcji Muzeum Narodowego w Szczecinie trafiły trzy spośród siedmiu prac zrealizowanych przez Martę Deskur (ur. 1962) w ramach cyklu „Dziewice” (2002–2004). Tworzą go opracowane przy użyciu programów graficznych zdjęcia nagich, ciężarnych kobiet, które uczestniczyły w projekcie na jej zaproszenie. Na ostatnim etapie pracy artystka zastąpiła twarze fotografowanych kobiet własnym wizerunkiem. W ten sposób wyobrażone postaci stały się cyfrowymi hybrydami, bytami, które nie mogłyby zaistnieć w świecie rzeczywistym. To jednak nie jedyny poznawczy rozdźwięk pojawiający się w pracy Deskur. Tytułowe „Dziewice” to, w ujęciu artystki, kobiety w zaawansowanej ciąży. Ten zaskakujący paradoks w kręgu zachodniej kultury przynależy do sfery wiary, który ilustruje dogmat o niepokalanym poczęciu. Sięganie po intrygujące nawiązania do tradycji chrześcijańskiej i twórcze przetwarzanie jej motywów i symboli to jedna z charakterystycznych cech twórczości Deskur. Podobnie jak w przypadku „Dziewic” symbolika chrześcijańska nie jest jednak dla artystki nigdy celem samym w sobie, służy przyglądaniu się dynamicznie zmieniającej się współczesności – dzisiejszym wyobrażeniom, wartościom i modelom międzyludzkich relacji. Stąd „Dziewice”, w których artystka w oczywisty sposób nawiązuje do tradycji biblijnej, odsłaniają swoje znaczenia dopiero w kontekście aktualnej refleksji na temat społecznego statusu kobiet czy kulturowych sensów łączonych z dziewictwem.

Magdalena Lewoc