Wspomnienie o Zofii Praussowej

Ilustracja przedstawia ogrodzenie obozu Auschwitz (druty są niewidoczne, pokazano jedynie słupy, nad nimi unosi się gruba, falująca smuga dymu). Jest to ilustracja do opowiadania Marii Zarębińskiej-Broniewskiej „Wspomnienie o Zofii Praussowej” , z edycji w książce „Ręka umarłej”. Ilustracja została wydrukowana całostronicowo na stronie 99, poprzedza opowiadanie. Utwór rozpoczyna się opisem przybycia do obozu transportu z lubelskiego Majdanka. Wśród przywiezionych znajdowała się tytułowa Zofia Praussowa, ideowa komunistka; bohaterka-narratorka tego autobiografizującego opowiadania odbywa ważną rozmowę z kobietą, dialog jest głównym fragmentem utworu. Lustrzane odbicia w kompozycji ilustracji, motywy ogrodzenia, drogi, dymu przesłaniającego słońce, jak również obramowanie kompozycji – to lejtmotywy projektu wizualnego„Ręki umarłej”. Pierwotnie do pracy w górnej i dolnej części były przyklejone prostokątne karteczki z krzyżującymi się pośrodku liniami pionową i poziomą, służące do uchwycenia pionu i poziomu kompozycji – na ich obecność wskazują ślady pozostawione na ilustracji. Tkanina była naklejona na podkładkę usztywniającą. Zewnętrzne krawędzie namalowanego obramowania ilustracji są nierówne – wynika to z braku konieczności dbania przez ilustratorkę o domknięcie zewnętrznych elementów kompozycji, której obróbką plastyczną mieli się zająć graficy wydawnictwa.

Przemysław Kaniecki