Dama w turbanie - portret

Dama ukazana jest w stroju orientalizującym, w charakterystycznym nakryciu głowy, na które składa się ozdobiony egretą z pękiem ciemnych piór i klejnotem z dwiema perłami, białozielonkawy turban. Na nim spiczasty zielono-niebieski kapelusik. Dziewczyna o pełnych rysach twarzy kieruje w stronę widza elektryzujące spojrzenie. Rzucony na modelkę snop światła wespół z brunatnym tłem eksponuje głęboki dekolt i zakryte bufiastym rękawem lewe ramię. Złocista suknia ozdobiona jest sznurami szlachetnych kamieni i pereł. Ramiona portretowanej okrywa cynobrowo-brunatny płaszcz, spod fałd którego na po prawej przy dekolcie widoczny fragment muślinu.

Obraz przypisywany jest Antoine’owi Pesne, nadwornemu malarzowi królów pruskich. Był on synem portrecisty Thomasa Pesne i Hélène de La Fosse, oraz bratankiem grawera Jeana Pesne. Ojciec, po udzieleniu mu pierwszych lekcji malarstwa, oddał go na nauki do swojego stryjecznego dziadka Charlesa de La Fosse’a. W 1707 wyjechał z Paryża do Włoch, najpierw do Rzymu, potem do Neapolu, a wreszcie do Wenecji, gdzie zadzierzgnął przyjaźń z Andreą Celesti i studiował twórczość Tycjana i Veronese, doskonaląc swoje umiejętności kolorystyczne.

Od 1710 r. na zaproszenie króla Fryderyka I działał w Berlinie, a po jego śmierci na dworach Drezna i Dessau. Później losy zawiodły go do Londynu i Paryża, gdzie w 1720 mianowany został pełnoprawnym członkiem Académie Royale. Z kolei w roku 1722 Fryderyk Wilhelm powołał go na dyrektora Berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych. Specjalizował się w malarstwie portretowym, choć realizował również, i to z sukcesem, zlecenia na kompozycje mitologiczne, historyczne, alegoryczne czy sceny rodzajowe; wykonał m.in. dekoracje zamków Rheinberg, Charlottenburg w Berlinie i Sanssouci w Poczdamie.

Styl Antoine’a Pesne wiele zawdzięcza modom i gustom malarskim rozpowszechnionym we Francji za panowania Ludwika XIV, chociaż używa delikatniejszego kolorytu i bardziej miękkich, „malarskich” dotknięć pędzla. Obecność artystów pokroju Pesne w stolicach Europy gwarantowała ekspansję wpływów francuskich na całą ówczesną sztukę. W 1746 roku malarz otrzymał od króla Fryderyka II majątek i materiały na budowę domu w Berlinie, gdzie mieszkał do śmierci w 1757 roku.

W Muzeum Narodowym w Warszawie znajduje się Portret kobiety w stroju wschodnim (ok. 1715, olej na płótnie), który zdradza wiele analogii z wilanowskim.