Hucuł

Huculszczyzna, nazywana przez Stanisława Vincenza, polskiego etnografa, eseistę i znawcę kultury huculskiej, słowiańską Atlantydą, inspirowała wielu zafascynowanych ludowością artystów okresu Młodej Polski. Charakter karpackich górali, ich obrzędy i zwyczaje stały się tematem obrazów między innymi: Teodora Axentowicza, Władysława Jarockiego, Fryderyka Pautscha, Kazimierza Sichulskiego, Leona Wyczółkowskiego. Do najważniejszych ilustratorów folkloru huculskiego należy Kazimierz Sichulski, który na przełomie 1904 i 1905 roku wspólnie z Fryderykiem Pautschem i Władysławem Jarockim po raz pierwszy wyjechał na Huculszczyznę. Zainteresowanie barwnością i egzotyką obyczaju ludowego, odmiennością kulturową Hucułów reprezentujących świat tradycyjnych wartości towarzyszyło artyście do lat 20., a jego efektem była znaczna ilość portretów i scen rodzajowych poświęconych kulturze tamtego rejonu. Chodziło w nich nie tyle o prezentację wartości kompozycyjnych obrazu, co o chwytanie życia i szczerość przekazu w wyrażaniu głęboko przeżytej rzeczywistości. W malowanym pastelami wizerunku Hucuła Sichulski ujawnia szacunek dla siły i żywotności mieszkańców Karpat Wschodnich. Studium wyróżnia swoista monumentalność, którą podkreśla melancholijne, utkwione w dali spojrzenie mężczyzny. Idealizacji postaci towarzyszy uproszczenie formy, intensywna kolorystyka oraz dekoracyjność secesyjnej, falującej kreski. Wyczucie koloru i sposób operowania światłem wskazuje na asymilację rozwiązań proponowanych przez impresjonistów. Analizując wzajemne oddziaływanie nasyconych światłem barw – żółcieni, oranżu, czerwieni i brązu, Sichulski zderza je z błękitem nałożonym w partiach cienia. Skąpana w słońcu postać staje się popisem kolorystycznej brawury i luministycznej wrażliwości artysty, który wykorzystuje efekty świetlnych refleksów ślizgających się po ogorzałej twarzy, dłoniach i serdaku portretowanego i intensyfikujących jednolitą płaszczyznę tła.

Anna Hałata