10 marek
1918
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Pieniądz papierowy
Kolekcjonerzy i numizmatycy analizując cechy charakterystyczne bonów, takie jak rozmiar, poziom wyrafinowania grafiki, stopień skomplikowania druku i rodzaj używanego papieru, wydzielili cztery okresy przemian niemieckich pieniędzy zastępczych emitowanych w czasie i po I wojnie światowej.
Przedstawiany bon ze Szczecinka, wartości 10 marek należy do trzeciego, nazywanego okresem dużych pieniędzy zastępczych (Großnotgeld), którego nazwa odnosi się do wysokich jak na owe czasy nominałów 5, 10 i 20 marek. Coraz wyższe kwoty pojawiały się lawinowo po fali niepowodzeń na froncie w 1918, wywołujących niepokój w społeczeństwie, które z kolei robiąc zapasy gotówki, wyprowadzało ją z rynku pieniężnego. W połączeniu z postępującą inflacją wzmagało to zapotrzebowanie na coraz większe ilości banknotów. Bank Rzeszy nie był w stanie pokonać trudności w zaopatrzeniu rynku krajowego w banknoty, dlatego zwrócono się oficjalnie o pomoc do administracji lokalnych.
Jak świadczy przykład ze Szczecinka, bony te w pewnym stopniu naśladowały banknoty, chociaż wydawcy zwykle odżegnywali się od takich podobieństw. Na poddruku awersu i rewersu przypominającym charakterystyczną dla państwowych pieniędzy siatkę giloszową, widnieje gotyckie liternictwo. W dolnych narożnikach umieszczono oznaczenia nominałów w stylistyce również spotykanej na banknotach Rzeszy. W odróżnieniu od właściwych pieniędzy miały jednak z góry ustalony czas obiegu, po którym musiały zostać wykupione przez emitenta, dlatego wiele posiada odręczne adnotacje „Entwertet” – skasowany, pozbawiony wartości. Po wycofaniu bony często sprzedawano kolekcjonerom, więc informacja o pozbawieniu wartości miała zabezpieczać przed powtórnym przedstawieniem bonu do wykupu w kasie miejskiej.
Mieszko Pawłowski
Inne nazwy
Notgeld, Gutschein, 10 Mark
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 76.5 mm, szerokość: 126.5 mm
Rodzaj obiektu
bon
Technika
druk płaski
Tworzywo / materiał
papier
Pochodzenie / sposób pozyskania
zakup
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1918
Muzeum Narodowe w Szczecinie
1921
Muzeum Narodowe w Szczecinie
1918
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna