Friedrich's Standbild in Stettin | Posąg Fryderyka Wielkiego w Szczecinie

Fryderyk II Wielki, władający Prusami w okresie 1740–1768 okazał się wybitnym monarchą. Dzięki jego rządom Prusy stały się jednym z najpotężniejszych państw Europy, a władca mimo prowadzonych wojen i rozbudowie administracji państwowej, skupiał się w dużym stopniu na dobrobycie swoich poddanych. 

Pamięć o pruskim królu przetrwała między innymi w ukazujących go obrazach, grafikach czy rzeźbach. Pierwszy wizerunek Fryderyka w przestrzeni publicznej został odsłonięty w Szczecinie w kilka lat po śmierci monarchy, 10 października 1793 roku, z inicjatywy Ewalda Friedricha von Hertzberga, byłego ministra spraw zagranicznych i bliskiego współpracownika królewskiego. Dzieło zostało wykonane przez mistrza Johanna Gottfrieda Schadowa (1764-1850), wówczas nadwornego rzeźbiarza w Berlinie. Zgodnie ze zleceniem Hertzberga, monarchę miano ukazać w stroju wojskowym. Rzeźbiarz, znający osobiście Fryderyka II, przyodział posąg w ubiór, w jakim poddani widzieli władcę na co dzień, a więc w podniszczony mundur i charakterystyczny trójgraniasty kapelusz. Jednak dla podniesienia rangi rzeźbionej postaci, artysta narzucił na jej ramiona monarszy płaszcz, nadał ciału majestatyczną pozę a w ręku umieścił wodzowskie insygnium w formie buławy, którą monarcha wspiera się na księgach.

Szczeciński pomnik został uwieczniony na stalorycie autorstwa Henry’ego Winklesa (1801-1860) oraz Carla Ludwiga Frommela (1789-1863) i stał się ilustracją jednej z tytułowych kart wydanego w 1840 roku dzieła „Friedrich der Große und seine Zeit” (Fryderyk Wielki i jego czasy) autorstwa dr. K.F. Reiche. Monument został jednak na czarno-białej grafice w wielu detalach zmieniony w stosunku do oryginału, między innymi w proporcji regimentu (insygnia widzowskiego), ułożenia ksiąg, czy zakończenia szarfy z orderem. Najistotniejsza różnica dotyczyła fizjonomii Fryderyka II, którą sztycharze pozbawili tak charakterystycznych rysów.

Małgorzata Peszko