Kaplica

Pomieszczenie pierwotnie stanowiło jeden z gabinetów należących do apartamentów króla Jana III. Najprawdopodobniej było wykorzystywane pomocniczo do przechowywania ksiąg lub innych przedmiotów sztuki, z których korzystano w bibliotece, stąd jego siedemnastowieczna nazwa – Skarbczyk. W XVIII wieku pomieszczenie przekształcono na klatkę schodową wiodącą na piętro, analogicznie jak gabinecie w alkierzu północno-zachodnim (Gabinet al fresco malowany), usytuowanym do niego symetrycznie względem Wielkiej Sieni. Pomysłodawcami tej przebudowy byli prawdopodobnie Maria Zofia Denhoffowa córka Elżbiety Sieniawskiej lub August II Mocny, a wykonawcą Jan Zygmunt Deybel.
Kaplica pałacowa została tutaj zaaranżowana w połowie XIX w. według projektu Franciszka Marii Lanciego i Henryka Marconiego. Pomysł utworzenia kaplicy w pałacu powstał pod wpływem legendy o śmierci króla Jana III w tym właśnie miejscu. Inicjatorką tego przedsięwzięcia była Augustowa Potocka. Wnętrze uzyskało neorenesansowy wystrój nawiązujący kształtem do królewskich kaplic grobowych na Wawelu.
Gabinet na planie kwadratu zwieńczony został półkolistą kopułą z oculusem na szczycie, przez który do wnętrza wpada światło. Ściany zostały ujęte w zdwojone arkady filarowe, w których od północy i zachodu znajdują się portale z wejściami do Antykamery i Biblioteki Króla, od południa półkoliście zamknięte okno w obramieniu z uszakami u dołu, a od wschodu ustawiony ołtarz z półkoliście zamkniętą niszą z posągiem Madonny z Dzieciątkiem. Do wysokości gzymsu, pod łukami arkad, ściany wyłożono marmurem karraryjskim; dekorację powyżej wykonano w stiuku i zaprawie wapiennej. Obramienia drzwi, okna i niszy ołtarzowej zdobione są delikatnym ornamentem perełkowym; nadproża portali kimationem jońskim. Czaszę kopuły wypełniają kasetony czworo i wieloboczne z dekoracją roślinną i pojedynczymi rozetami. Wszystkie ornamenty wystroju i wyposażenia wykonano płaskim reliefem. Marmurowy ołtarz przyścienny i tabernakulum zdobione są ornamentem oraz inkrustacją z kolorowych kamieni.
Obecny wygląd kaplicy jest głównie dziełem artystów włoskich – Vincenzo Gaiassiego i Luca Caraminiego. Poza opracowaniem w szczegółach ścian z marmuru karraryjskiego, zrealizowali oni również cyborium ołtarzowe (Caramini) oraz wzorowaną na Madonnie Sykstyńskiej Rafaela statuę (Gaiassi). Mozaikowe drzwiczki do tabernakulum ze sceną Zmartwychwstanie Chrystusa wykonał w Rzymie Salvatore de Rossi, a dwie kropielnice z czerwonego marmuru – Juliusz Troschell. Pokrywająca wnętrze kopuły stiukowa dekoracja, w typie mistrza włoskiego renesansu Jacopo Sansovina, jest pracą chłopa z pobliskiego Powsinka – Józefa Klimczaka.
Odlane w brązie drzwi nazywane wówczas „wiecznymi" pochodzą z warszawskiego zakładu Karola Mintera, a cztery płaskorzeźby ze scenami ewangelicznymi są sygnowane przez bliżej nieokreślonego artystę F. Lavastre’a. Przedstawione na nich zostały: Uzdrowienie chorych i Wskrzeszenie Łazarza oraz Uczta w Kanie Galilejskiej i Cudowny połów.
W ustawionej w narożniku alabastrowej urnie przechowywane jest serce Marianny Potockiej, żony starosty warszawskiego, gen. Alojzego Fryderyka Brühla, zmarłej w 1780 roku.