Pejzaż ze sztafażem

Z kolekcji Stanisława Kostki Potockiego, nabyty prawdopodobnie ok.oło 1821 r. (niezidentyfikowany w Spisie 1821). Na odwrocie obrazu znajduje się nalepka z pieczęcią hrabiego i napisem odręcznym: „Paysage de Boocht”.

Prawdopodobnie „Boocht” lub „Buth” to przekręcone nazwisko Both, które nosili dwaj artyści holenderscy, synowie malarza na szkle z Utrechtu – Jan Dirksz. oraz Adries. Stylistyka pejzażu przypomina prace Jana (, ucznia Gerarda von Honthorsta i Abrahama Bloemaerta), który malował najczęściej krajobrazy górskie i leśne okolice Rzymu. Sztafaż ludzki miał znaczenie raczej drugoplanowe, a scenki rodzajowe wykazywały wpływ Pietera van Laera. Najważniejsza była dla niego natura.

Niewielkich rozmiarów obrazek, własność mMuzeum w Wilanowie, jest bliski pracom Botha. W kompozycji zwracają uwagę przede wszystkim bujne drzewa, rosnące nad rzeczką z brodem, przez który przeprawia się bydło. Z prawej na brzegu spotkanie grupy rozprawiających wieśniaków, którzy zapewne wracają z targu. Dalej w cieniu drzewa kamienna figura, a w głębi, z prawej widok gór.

Spośród wielu obrazów Botha, zachowanych w muzeach i prywatnych kolekcjach na całym świecie, najbliższe wilanowskiemu są jego pejzaże znajdujące się w Luwrze (Pejzaż z wieśniaczką na mule, ok.oło 1645–1650) oraz Fitzwilliam Museum w Cambridge (Pejzaż włoski z górą Socratesa, ok.oło 1635–1641), jak również w Muzeum Narodowym w Poznaniu (Krajobraz włoski z wędrowcami, , przełom lat 30. i-tych –  40.-tych XVII w.).

Dominika Walawender-Musz