Potocki Teodor, prymas (1664-1738) - portret

Teodor Andrzej Potocki herbu Pilawa (1664-1738), kolejno biskup chełmiński (od 1699), warmiński (od 1711), arcybiskup gnieźnieński (od 1722), prymas Polski, był synem z drugiego małżeństwa Pawła Potockiego (?-przed 1675), kasztelana kamienieckiego, z Eleonorą z domu Sałtykow (ok. 1722-ok. 1761), spowinowaconą z rosyjską rodziną carską. W 1733 r. ogłosił królem polskim Stanisława Leszczyńskiego (1677-1766).

Na niniejszym portrecie ze zbiorów wilanowskich Teodor Potocki został ukazany w całej postaci, wprost (głowa zwrócona 3/4 w prawo), stojący we wnętrzu z czerwoną draperią, zwieszającą się u góry po lewej stronie, ze stołem nakrytym szafirowozieloną aksamitną tkaniną (ze złotym obrębem), nad którym znajduje się szafka wisząca, przeznaczona do przechowywania kościelnych precjozów. Duchowny, o pełnej twarzy i krótkich, ciemnych włosach, jest ubrany w sutannę koloru oliwkowozielonego, białą komżę, wykończoną koronkami oraz pelerynę - tej samej barwy, co sutanna, okrywającą ramiona i pierś, zapiętą na gęsty rząd czerwonych guzików. W lewej ręce kapłan trzyma biret, w prawej podtrzymuje krzyż na złotym łańcuchu, wysadzany szlachetnymi kamieniami. Z prawej strony kompozycji malarskiej, u dołu, widnieje napis, pociągnięty białą farbą: „Teodor Potocki Prymas.”

Poza wyżej opisanym, do zbiorów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie należy kilka portretów prymasa Teodora Potockiego w ujęciu popiersiowym, których czas powstania datuje się na XVIII w. (numery inwentarzowe: Wil.1204; Wil.1315 oraz Wil.1862 - zob. noty dotyczące obrazów).

Teodor Andrzej Potocki herbu Pilawa (1664-1738), biskup chełmiński, warmiński, arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski; Paweł Potocki (?-przed 1675), hrabia, kasztelan kamieniecki; Stanisław Leszczyński (1677-1766), król polski; Eleonora Potocka z domu Sałtykow (ok. 1722-ok. 1761), hrabina; sutanna; komża; biret.

Agnieszka Woźniak-Wieczorek