Madonna z Dzieciątkiem i św. Janem

Grupa biblijnych postaci: Madonna z Dzieciątkiem i św. Janem ukazana została w ujęciu swobodnym i beztroskim. Na swobodny nastrój sceny prócz gestów i malujących się na twarzach pogodnych uśmiechów wpływa fakt, że rozgrywa się w miejscu bezpiecznym i dobrze znanym -  w domowym zaciszu. Bliskość zarówno fizyczną, jak i psychiczną postaci artysta oddał poprzez uchwycenie radosnych uścisków, którymi darzą się nawzajem. Sceną pozornie rządzi rozgardiasz, lecz utrzymany w ryzach udatnej kompozycji. Kolorystyka obrazu zamyka się w stroju Maryi: żółty, czerwony, niebieski. Całości dopełnia kolor karnacji zdrowych, rumianych ciałek uwyraźnionych na ciemnym tle. Uderza precyzja, ale i delikatność prześwitująca z materii malarskiej tego dzieła – powierzchnia nie jest idealnie gładka.

Przedstawienie zawiera wiele analogii do obrazów Giovanniego Battisty Salviego. Ten jeden z najbardziej fascynujących artystów XVII w., urodził się w Sassoferrato (stąd jego przydomek), zaś zmarł w Rzymie. Przez pewien czas współpracował z Domenichinem, poprzez którego znalazł się w kręgu wpływów Akademii Carraccich. Kilka z jego obrazów to bezpośrednie naśladownictwa Perugina, Rafaela Jak w tym przypadku) i Tycjana.

Obrazy Sassofferrato cechował nieco archaizujący puryzm, zakorzeniony w dziełach piętnasto- i szesnastowiecznych. Jego Madonny inspirowane były rafaelowskimi, pod względem słodyczy wyrazu dorównywały dziełom Carla Dolciego. Obrazom swym nadawał przyjemny klimat intymności, a pewna ich naiwność stała się szczęśliwą przeciwwagą przemożnej melancholii, która w jego czasach nazbyt zdominowała przedstawienia Najświętszej Panienki.

Dominika Walawender-Musz