Widok Szczecina

Panoramy Szczecina tworzone po 1720 roku miały charakter propagandowy i ukazywały nowe fortyfikacje miejskie zmieniające widok miasta w sposób fałszujący rzeczywistość. Skłonność do upraszczania wedut była typowa dla okresu baroku. Tendencje te uwidoczniły się w rysunkach Friedricha Bernharda Wernera (1690–1776), śląskiego sztycharza, pracującego dla wydawnictw norymberskich i augsburskich. Wykonał dla nich w sumie kilkaset rysunków miast stanowiących podstawę sporządzenia miedziorytów. Dla wydawnictwa Martina Engelbrechta z Augsburga rysował panoramy Szczecina, które pomimo błędów i zafałszowania prawdziwego kształtu pruskich umocnień były pierwszymi pracami rejestrującymi zmiany urbanistyczne po 1720 roku. Na ich podstawie powstało wiele rycin, publikowanych w wydawnictwach popularyzujących Szczecin. Prace Wernera są cennym źródłem ukazującym budowle już nieistniejące. Rysunek z lat trzydziestych XVIII wieku, aktualizujący panoramę Szczecina o barokowy hełm wieży kościoła Mariackiego oraz eksponujący południowe fortyfikacje, stał się wzorem dla miedziorytu augsburskiego sztycharza Johanna Georga Ringlina (1691–1761) z około 1735 roku. Stanowił on jeden z 94 widoków miasta w opublikowanym także przez Engelbrechta dziele Ansichten von Städten Europas und Alexandrien. Panorama Ringlina ukazała się w dwóch wydaniach. Drugie, którego odbitka znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie, zdobiła alegoryczna bordiura złożona z trofeów wojennych i atrybutów handlu okalających herb Szczecina. Dekoracja miała symbolizować dokonania króla Prus Fryderyka Wilhelma I na rzecz gospodarczego i militarnego wzmocnienia miasta. Mimo, iż Ringlin wzorował się na rysunku Wernera, wprowadził zmiany akcentujące Szczecin jako twierdzę i zaznaczył obecność portu. Ta kompozycja również stała się wzorem dla późniejszych rycin.

Małgorzata Peszko