treść serwisu

Widok Szczecina podczas oblężenia brandenburskiego z 1677 roku

Jest częścią kolekcji: Ikonografia Szczecina XVII-XIX w.

Nota popularyzatorska

Po bezpotomnej śmierci ostatniego władcy z dynastii Gryfitów, księcia Bogusława XIV (1580–1637) w 1637 roku Szczecin stał się areną konfliktu między Szwecją i Brandenburgią. Na mocy testamentu księcia Brandenburgię wykluczono z prawa do sukcesji pomorskiego tronu, Pomorze zaś miało przypaść Szwedom. Śmierć Gryfity miała miejsce w czasie wojny trzydziestoletniej (1618–1648). Kończący ją pokój westfalski nakazywał podział Pomorza między Szwecję i Brandenburgię. Brandenburczycy i tym razem nie pogodzili się z przegraną. W 1659 i 1676 roku dokonali nieudanych ataków na Szczecin, lecz kolejne oblężenie z 1677 roku było już dłuższe i intensywniejsze od poprzednich. Elektor brandenburski Fryderyk Wilhelm (1620–1688) postanowił za wszelką cenę zdobyć miasto, nękając je bombardowaniami oraz blokadą. W ten sposób przejął na dwa lata władzę nad miastem. Oblężenie z 1677 roku ówcześni stratedzy ocenili jako niezwykle spektakularne, a Wielki Elektor, który uważał siebie za spadkobiercę dynastii Gryfitów, uznał zdobycie Szczecina za swój sukces militarny i pragnął, by dokonanie to zostało rozpropagowane za pomocą ikonografii. Należał do niej plan Szczecina wykonany między 1677 a 1682 rokiem przez Matthäusa Meriana Młodszego (1621–1687). Pochodzący z Bazylei malarz i sztycharz kształcił się w warsztacie ojca Matthäusa Meriana Starszego, u niemieckiego malarza Joachima von Sandrarta, w Paryżu, oraz w londyńskiej pracowni słynnego Antoona van Dycka. Działał we Frankfurcie, Norymberdze i we Włoszech. Był agentem wielu książąt, a od 1648 roku służył u szwedzkiego feldmarszałka z czasów wojny trzydziestoletniej – Karola Gustawa Wrangla. Prowadził także po ojcu wydawnictwo Theatrum Europaeum, w którym w 1682 roku umieścił miedzioryt z oblężenia Szczecina. Praca ta stanowiła typowy plan militarny, ukazujący miasto w kontekście jego możliwości obronnych. U dołu prawego rogu artysta umieścił legendę do poszczególnych elementów na planie w formie rozwiniętego zwoju.

Małgorzata Peszko



Sygnatury i napisy:

  1. Napis: dolna część ilustracji; prawa i lewa strona, na wstędze rzeki ; napisy drukowane czarną cienką czcionką, kursywą: Oder Flus
  2. Napis: na środku i u dołu ilustracji; napisy wykonane drukowaną czarną czcionką gotycką, pogrubioną; pierwsze litery ozdobne: StettinLa Stadie
  3. Napis: prawy dolny róg ilustracji; tekst w 9 wierszach; drukowany na czarno kursywą; umieszczony w prostokątnym zwoju wywinietym do wewnątrz : a. Daβhalbe bolwercK. b. Daβ grüen bolwercK. c. Daβ CaggebolwercK. d. Daβ Kӧnigs bolwercK. e. Daβ hohe Rondeel. f. DaβMülen bolwercK. g. Daβ St. Petrus bolwerck. h. Daβ legge bol-wercK. i. Daβ halbe bolwercK. k. Churt(f?)e Attaque. l. lüneburgische Attaque. m. General Schwerins Attaque beidurchbrechung des Dams. n. Obriften SchӧnningsAttaque. o. Die Batterien. p. Churfürftliche haubt Batterie. q. Daβ  Nemo Thor. r. Daβ Müllen Thor. S. Daβ frawe(...)                                                                            Thor 
  4. Napis: górna krawędź ilustracji, wyśrodkowany; trzy pierwsze wiersze napisu drukowane na czarno, czcionką gotycką, pogrubioną; pozostałe dwa wiersze zawierają cieńsze i mniejsze litery, kursywą znajduje się na prostokątnym polu imitującym zwój papieru zawinięty do środka: Abbildung der Voortrefflichen Lang/werenden Belägerung der Statt und Vöst/ung Alt Stettin in Pommern, wie dieselbe/ von Ihro Ch. Durch. von Brandenburg im Jahr 1677 de 24 July/ belagert und ch. 16 December erobert worden.

Informacje o obiekcie

Informacje o obiekcie

Autor / wytwórca

Matthäus Merian Młodszy

Wymiary

arkusz: wysokość: 33.5 cm, szerokość: 38.8 cm
ilustracja: wysokość: 26 cm, szerokość: 36 cm

Rodzaj obiektu

plan miasta, mapa, grafika, materiały kartograficzne, miedzioryt (odbitka)

Technika

miedzioryt

Tworzywo / materiał

papier

Pochodzenie / sposób pozyskania

zakup

Czas powstania / datowanie

1677 — 1682

Miejsce powstania / znalezienia

powstanie: Frankfurt nad Menem

Właściciel

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Numer identyfikacyjny

MNS/H/802

Lokalizacja / status

obiekt nie jest teraz eksponowany

Może Cię również zainteresować:

Dodaj notatkę

Edytuj notatkę

0/500

Jakiś filtr
Data od:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
Data do:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
asd