Skamieniałość łodzikowca (łodzika)

Skamieniałość łodzikowca

Skamieniałości (skamieliny, fosylia) to ślady lub szczątki kopalnych organizmów zachowane w skałach: odciski, odlewy, zmineralizowane części szkieletowe lub rzadko całe ciała.

Jednym z najstarszych przedmiotów przechowywanym w zbiorach Działu Archeologii Muzeum Okręgowego w Toruniu i wpisanym do księgi inwentarzowej muzeum pod numerem MT/A/11 jest skamieniałość łodzikowca (łodzika) o muszli ortokonowej (prostej). Nie jest znana dokładna lokalizacja odkrycia znaleziska, dane muzealne podają jedynie Prusy Wschodnie lub Rugia. Przypuszcza się, że obiekt ten mógł być pozyskany, przez członków niemieckiego towarzystwa naukowego Coppernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst zu Thorn, podczas prowadzonych przez nich ekspedycji, lub wycieczek geologicznych.

Nasz okaz jest słabo zachowany. Jest to fragment odlewu wewnętrznego (tzw. ośródki) muszli z widocznymi przegrodami międzykomorowymi. Prawdopodobnie to rodzaj Orthoceras lub pokrewny, np. Suecoceras. Łodziki Orthoceras pojawiają się po raz pierwszy około 490 milionów lat temu. Największa ich różnorodność miała miejsce w późnym ordowiku. Łodzikowate to grupa zwierząt bardzo zróżnicowanych, należących do głowonogów. Zwierzęta te były groźnymi drapieżnikami i mogły też dorastać do kilku metrów długości. W ordowiku ich muszle były z reguły proste, ale w kolejnych okresach geologicznych coraz więcej rodzajów posiadało muszlę zakrzywioną. Z zapisu kopalnego znikają około 200 milionów lat temu.

Konsultacje i określenie geologiczne: dr hab. Maciej Krajcarz, prof. ING PAN (Instytut Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa).

Beata Bielińska-Majewska