Potocki Teodor, prymas (1664-1738) - portret

Teodor Andrzej hrabia Potocki urodził się 13 lutego 1664 r. w Moskwie jako syn Pawła Potockiego, kasztelana kamienieckiego i jego drugiej żony Eleonory z Sałtykowów. Po wyświęceniu piastował szereg wysokich godności kościelnych: biskupa chełmińskiego (od 1699), biskupa warmińskiego (od 1711), arcybiskupa gnieźnieńskiego (od 1722), wreszcie prymasa Polski (od 1723). W 1733 r. ogłosił królem (po raz drugi; króla polskiego także w latach 1704-09) Stanisława Leszczyńskiego (1677-1766), którego był zwolennikiem. Zmarł 12 listopada 1738 r. w Gnieźnie.

Niniejszy portret pędzla nieznanego autora, znajdujący się w zbiorach Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, przedstawia popiersie duchownego (głowa zwrócona 3/4 w prawo) o zwalistej sylwetce, cechującej się wyraźną tuszą, z półdługimi (do ramion) włosami, przeprószonymi siwizną, zaczesanymi do góry, w piusce na głowie i w popielatoniebieskiej wierzchniej szacie (pelerynie), na której spoczywa krzyż wysadzany drobnymi, jasnymi kamieniami (prawdopodobnie szlachetnymi), zawieszony na cienkim, metalowym łańcuchu. Stonowana kolorystyka całości pastelowej kompozycji, wraz z gładkim tłem, została utrzymana w odcieniach szarości, bez wyraźnego akcentu kolorystycznego.

Obraz jest darem Gerharda Schroedera (1971).

Teodor Andrzej Potocki (1664-1738), prymas Polski, biskup chełmiński, biskup warmiński, arcybiskup gnieźnieński; Paweł Potocki, kasztelan kamieniecki; Eleonora z Sałtykowów Potocka; Stanisław Leszczyński (1677-1766), król Polski; stonowana kolorystyka; Gerhard Schroeder – dar (1971); kompozycja pastelowa.

Agnieszka Woźniak-Wieczorek