Żarki, synagoga, 29.08.2015

Zdjęcie z projektu Wojciecha Wilczyka „Niewinne oko nie istnieje”, przedstawia fasadę Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Żarkach, w przeszłości synagogi.
Synagogę wzniesiono w 1870 r. Służyła jako miejsce modlitwy do czasów II wojny światowej. W latach 50. XX w. obiekt został wyremontowany, przebudowany i przez kolejne dekady służył jako Miejski Dom Kultury.
W latach 2009–2013 władze Żarek przeprowadziły gruntowną renowację i modernizację budynku. Konieczne było nowe pokrycie dachu, przebudowa ścian wewnętrznych i stropu. Od strony południowej wzniesiono aneks o nowoczesnej stylistyce. Przebudowano również fasadę frontową, częściowo przywracając jej przedwojenny wygląd. We wnętrzu powstała izba pamięci ze wspomnieniami dawnych mieszkańców – Żydów i Polaków, na froncie umieszczono tablicę informującą o historii budynku. Projekt sfinansowano ze środków Unii Europejskiej oraz Gminy Żarki. W 2013 r. władze miasta podpisały ugodę z Gminą Wyznaniową Żydowską w Katowicach, która – po otrzymaniu odszkodowania za działkę, na której stoi synagoga – odstąpiła od odzyskania budynku.
Prezentowane zdjęcie pochodzi z 2015 r. Jest dowodem pozytywnych zmian stanu obiektów dziedzictwa żydowskiego w Polsce po 1989 r. W ostatnich dekadach wzrosła świadomość, że konieczna jest troska o zabytki, jednocześnie lokalne władze i społecznicy coraz częściej zaznaczają w przestrzeni publicznej miejsca związane z historią Żydów.
Więcej informacji o synagodze w Żarkach: https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/z/432-zarki/112-synagogi-domy-modlitwy-i-inne/90430-nowa-synagoga-w-zarkach-ul-moniuszki-2.     

Krzysztof Bielawski