Putta z girlandą owoców

Peter Paul Rubens z upodobaniem zaludniał swe płótna postaciami puttów, cherubinów, aniołków i amorków. Najwdzięczniejszymi modelami były jego dzieci – oglądamy je dziś w scenach dworskich, mitologicznych i religijnych.

Prezentowana kompozycja jest powtórzeniem znanego dzieła Rubensa, znajdującego się w Bayerische Staatsgemäldesammlungen w Monachium, dużych rozmiarów (120 × 203 cm), datowanego prawdopodobnie na 1615 lub 1618 r. Chwalono ją za przemyślaną formę, naturalność ujęcia, bogactwo i siłę kolorów. Rozbrajająca uroda siedmiorga rozbawionych małych dzieci, uginających się pod ciężarem girlandy uwitej z roślin i owoców, przysporzyła dziełu wielkiej popularności. Z dużą dozą prawdopodobieństwa girlanda wyszła spod pędzla ucznia Rubensa, Fransa Snydersa. Do rozpowszechnienia obrazu przyczynił się w XIX w. A.H. Payne, który sporządził w 1849 r. staloryt i opublikował go w Payne’s Book of Art… Galleries of Munich (tytuł: The Garland of Fruit…; kolorowany, 18,5 × 14,5 cm – bez marginesu). W 2009 r. w domu aukcyjnym Christie’s w Londynie oferowano do sprzedaży mniejszą kopię niż wersja ze zbiorów wilanowskich (Putti carrying garland of fruit, olej na płótnie; 59,7 × 100,3 cm), datowaną na XIX w.

W zbliżonym okresie (w latach 1615–1620) malarz wykonał podobną horyzontalną kompozycję, ale o charakterze religijnym, Dzieciątko Jezus ze świętym Janem i aniołkami, tym razem z czwórką dzieci bawiących się z barankiem (Kunsthistorisches Museum w Wiedniu), również przy współpracy Snydersa (który namalował w prawym rogu sceny kosz z winogronami i jabłkami).

Obraz zakupiony przez Stanisława Kostkę Potockiego we Francji w 1808 r. Wiązany z zapisem w Pamiętniku Interesów (s. 245: Expens… 1808 r.: Kupna obrazów: Mosquito – S. Jan z Aniołkami). Na odwrocie obrazu nalepka z pieczęcią hrabiego i napisem odręcznym: […] de plusieurs enfant de Mosquito. Artysta o nazwisku „Mosquito” nie jest znany; niewykluczone, że Potocki zanotował przezwisko któregoś z uczniów mistrza.