Lustro
1279 — 1368
Muzeum Okręgowe w Toruniu
Jest częścią kolekcji: Wyciski gemm antycznych
Scena przedstawia sześć osób ubranych w stroje antyczne. Na pierwszym planie ukazany jest oślepiony król Edyp, ku któremu schyla się jego córka Antygona. Za Edypem stoi Ismena, siostra Antygony. Za nią z kolei stoi młody mężczyzna trzymający konia za uzdę. W dali widoczne są postaci dwóch kapłanów. W tle przedstawiona jest fasada świątyni.
Prezentowany obiekt to elipsoidalny, wypukły wycisk gemmy na lekko wklęsłym tle. W odcinku ledwie czytelna sygnatura twórcy wycisku: PICLER EPOIEI (PICHLER WYKONAŁ) wskazująca prawdopodobnie na Antoniego Plichera. Wycisk jest identyczny jak opisany w „Dactyliothecae universalis” Philippa Daniela Lipperta.
Gemma, czyli kamień szlachetny lub półszlachetny o kształcie okrągłej lub owalnej płytki zdobionej reliefem, była popularna od starożytności. Relief wklęsły nosi nazwę intaglio, a wypukły - kamea. Te małe arcydzieła zachwycały pięknem i precyzją wykonania, wykonane z różnorodnych kamieni o różnych kolorach. Służyły jako ozdoby biżuterii, takie jak naszyjniki, medaliony, pierścienie, bransolety, tabakierki, szkatułki, czy zegary.
Stanisław Kostka Potocki zgromadził swoją kolekcję gemm w ramach badań nad sztuką starożytną, opublikowanych w dziele "O Sztuce u dawnych czyli Winkelman Polski" w 1815 roku. Do celów badawczych służyły mu wyciski gemm, wiernie odtwarzające relief i kształt, choć nie uwzględniające kolorów. Obecnie w zbiorach wilanowskich znajdują się tylko wspomniane wyciski, a kolekcja Potockiego została rozproszona.
W zbiorze zachowanych wycisków wyróżniamy trzy grupy obiektów. Pierwsza to wyciski gemm antycznych, wśród których znajdują się kamienie z sygnaturami mistrzów greckich. Drugą i trzecią grupę stanowią wyciski kopii gemm antycznych oraz kamieni wykonanych na wzór starożytnych. Wśród nich znajdują się prace znanych rytowników i rysowników, zarówno włoskich, jak i polskich, a także kamienie przypisywane rytownikom polskim działającym przy dworze Stanisława Augusta.
Oryginalną gemmę z daktylioteki Lippert’a znajdziesz tutaj: Oidipus
Ilustracja pochodzi ze zbiorów The Metropolitan Museum of Art
Przedstawienie Antygony u boku ślepego Edypa znajdziesz w kolekcji Rijks Museum.;
Opracowanie: Ewa Jakubowska-Smagieł, dr Ewa Mostowicz-Kapciak, Martyna Miroszewska (na podstawie materiałów Agaty Małkowskiej)
Autor / wytwórca
Wymiary
wysokość: 3,2 cm, szerokość: 3,6 cm
Technika
wyciskanie
Tworzywo / materiał
masa żywiczna; papier; atrament
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1279 — 1368
Muzeum Okręgowe w Toruniu
1251 — 1300
Muzeum Okręgowe w Toruniu
1401 — 1600
Muzeum Okręgowe w Toruniu
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna