Kazanie z łodzi

Obraz, wraz z innymi czterema malowidłami, składał się na wystrój ambony, która do połowy XIX w. znajdowała się w kościele zamkowym w Szczecinie. Trzy z nich: „Kuszenie Chrystusa”, „Kazanie w kościele ewangelickim” i prezentowane „Kazanie z łodzi” znalazły się w kolekcji Muzeum Narodowego w Szczecinie. Dwa kolejne tematy: „Chrystus i Jawnogrzesznica”, „Stworzenie Ewy oraz grzech pierworodny” zaginęły po II wojnie światowej.

Prezentowana kwatera ukazuje scenę z Nowego Testamentu, w której Chrystus głosi z łodzi przypowieść o siewcy. Słucha go tłum zgromadzony na brzegu jeziora Genezareth (zwanego też Galilejskim lub Tyberiadzkim). Tłem dla sceny jest rozległy krajobraz z przedstawionym w oddali miastem. Niezwykle dokładnie namalowana jest grupa drzew po lewej stronie, bardziej schematycznie autor podszedł do ukazania postaci. Pierwszy plan po prawej stronie wypełnia grupa siedzących kobiet z dziećmi na kolanach. Za nimi stoją mężczyźni z różnorodnymi nakryciami głowy i zarzucanymi na ramiona długimi szatami.

Temat kazania z łodzi był ważnym ewangelicznym motywem i często przedstawiano go na ambonach, które same służyły do głoszenia Słowa Bożego. Sposób zakomponowania i warsztat artysty, który namalował obrazy były w literaturze wiązane z kręgiem warsztatu Cranachów pracujących w Wittenberdze, właśnie dlatego niemiecki badacz sztuki pomorskiej Hellmuth Bethe (1901–1959), przypuszczał, że ich twórcą mógł być pochodzący stamtąd Thomas Nether (lub Neeter), malarz pracujący od1564 r. na szczecińskim dworze księcia Barnima IX (1501–1573), w spisie z 1571 r. wspomniany, jako malarz księcia Jana Fryderyka (1542–1600). 

Justyna Bądkowska