Paciorek rzymski

Półkulisty paciorek szklany jest zdobiony przedstawieniami kobiecych głów i motywem kobierca. Całą powierzchnię pokrywają cztery rzędy zniekształconych czworobocznych pól na lazurowoniebieskim tle. Co drugie pole wypełnia ornament w postaci małych kwadratów barwy żółtej, ciemnobrązowej, białej i niebieskiej. Twarze kobiece w stylu egipskim umieszczone są na obwodzie paciorka, w co drugim polu. Paciorek można datować na późny okres wpływów rzymskich i wczesny okres wędrówek ludów, III – 1. połowa V wieku i wiązać z ludnością grupy dębczyńskiej. Analogiczne paciorki odkrywane są na obszarach położonych w basenie Morza Bałtyckiego i Północnego, ale produkowano je zapewne w nadczarnomorskich ośrodkach szklarskich. Z obszaru Pomorza paciorki zdobione przedstawieniami kobiecych twarzy zostały znalezione na cmentarzyskach kultury wielbarskiej w Lubowidzu, Czarnkowie i Wilkowie. Mają różną chronologię, niektóre są starsze od okazu z Włościborza. Prezentowany paciorek pochodzi z wyposażenia grobu szkieletowego odkrytego w 2. połowie XIX wieku. Grób ten zawierał ponadto zapinkę z brązu oraz kolię paciorków szklanych i bursztynowych. Zarówno w kulturze wielbarskiej, jak i nieco młodszej grupie dębczyńskiej, kolie stanowiły stałe elementy wyposażenia grobów kobiecych. Jak widać na przykładzie grobu z Włościborza sporządzano je m.in. z paciorków szklanych, najprawdopodobniej importowanych. Na Pomorzu nie znaleziono dotąd obiektu archeologicznego, który można by interpretować jako piec szklarski datowany na okres wpływów rzymskich lub okres wędrówek ludów. Natomiast paciorki bursztynowe wytwarzano na miejscu.

Bartłomiej Rogalski