Zapięcie naszyjnika

Zapięcie naszyjnika (klamra haczykowata), pochodzi ze skarbu ozdób srebrnych umieszczonych w naczyniu glinianym, odkrytego pod koniec lat trzydziestych XX wieku w Bogucinie, pow. kołobrzeski, podczas pobierania kamienia pod budowę szosy. Skarb datowany jest na okres po 995 roku.

Zapięcie naszyjnika lub klamra do kolii to przedmiot wycięty ze srebrnej blaszki w kształcie owalu o mocno rozciągniętych końcach, z haczykiem po jednej stronie i dwoma otworkami z drugiej. Powierzchnia zapięcia jest zdobiona motywami zygzaków, rzędów kółeczek i ukośnych linii.

Do spinania naszyjnika używano jednocześnie dwóch takich klamer. Do otworów na końcach mocowano końcówki kolii, w tym przypadku dwóch. Zapięcia naszyjników najczęściej odkrywane są w skarbach, rzadziej na cmentarzyskach. Ich występowanie przypada na X–XIII stulecie, do początków XIV wieku.

Zdobienie wykonywano rylcami, zwanymi też grawerami, ze skośnie lub pionowo uformowanymi końcówkami, oprawionymi w drewniane rękojeści. Przedmiot zdobiony mocowano do podkładki, najpewniej drewnianej, którą można było obracać. Następnie na powierzchni szkicowano ornament, który następnie był powielany odpowiednim rylcem. Częstym zabiegiem było łączenie rytowania z wybijaniem motywów, tak jak w przypadku zapięcia z Bogucina.

Ewa Górkiewicz-Bucka