100 tysięcy marek

W latach 20. XX wieku Karlino było niewielkim miastem w połączonym powiecie kołobrzesko-karlińskim, a głównym zajęciem mieszkańców było rolnictwo oraz praca w przemyśle spożywczym i drzewnym. Karlino prawdopodobnie nie odczuło problemów z deficytem monet drobnych podczas I wojny światowej w takim stopniu jak sąsiednie miasta. Nie jest wykluczone, że potrzeby mieszkańców dotyczące dostępności bilonu w jakimś stopniu zaspokajane były przez znacznie większy i prężniej działający Kołobrzeg. Wprawdzie literaturze przedmiotu znany jest fakt pojedynczej emisji przez Karlino serii Kleingeldscheine, czyli drobnych pieniędzy zastępczych, ale dopiero w połowie w 1920 roku – co zresztą wydaje się aktem typowo komercyjnym nastawionym na zaspokojenie potrzeb kolekcjonerów.

Jednak podczas ostrej inflacji w lecie 1923 roku również w Karlinie musiały zaistnieć problemy z dostępnością gotówki, skoro 24 sierpnia rada miejska podjęła decyzję o wydaniu wspólnie z Miejską Kasą Oszczędności lokalnych pieniędzy zastępczych. Postanowiono wydać bony w kursujących w tym czasie nominałach banknotów Banku Rzeszy – 100 i 500 tysięcy marek oraz 1, 2 i 5 milionów marek.

Nieskomplikowana szata graficzna, przedstawianego bonu, z serii o najniższym 100-tysięczny nominale wyraźnie świadczy o jego czysto utylitarnej funkcji. W prostej ramce szwabachą – czyli krojem pisma gotyckiego, oprócz nominału i herbu miasta wydrukowano jedynie niezbędne dla użytkowników informacje. Ponadto, zastosowanie monochromatycznego druku dla całego bonu, w tym faksymiliów podpisów osób odpowiedzialnych za emisję, wydatnie przyspieszyło produkcję i ograniczyło koszty. Na stronie odwrotnej emitenci odbili swoje okrągłe pieczęcie w fioletowym tuszu, dopuszczając w ten sposób środek płatniczy do obiegu. Pieniądze wyprodukowała lokalna drukarnia książek Willego Krämera, której sygnatura widnieje pod ramką.

Mieszko Pawłowski