Historia cudownego obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej

Grafika prezentuje chronologicznie ujęte sceny z historii uważanego za cudowny obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, przechowywanego w sanktuarium na Jasnej Górze. Sceny cyklu, oznaczone numerami, przedstawiają kolejno: (1) namalowanie obrazu przez świętego Łukasza, (2) pozyskanie obrazu przez świętą Helenę, (3) uszkodzenie obrazu przez strzałę tatarską na zamku w Bełżcu, (4) przekazanie obrazu paulinom przez Władysława księcia Opolskiego w 1382 roku (centralne przedstawienie), (5) napad Husytów na Jasną Górę i zrabowanie obrazu, (6) poskromienie Husytów przez pioruny z nieba, (7) wytryśnięcie zdroju wody obmywającej obraz, której właściwości uznano później za uzdrawiające, (8) obronę Jasnej Góry przed wojskami szwedzkimi.

Pomiędzy dwiema końcowymi scenami znajduje się przedstawienie orła w koronie, pod którym umieszczono łaciński tekst odnoszący się do Księgi Psalmów (Ps16,8 – lub wedle innej numeracji Ps17,8), tłumaczony jako Pod cieniem skrzydeł Twoich osłoń nas [Panie], podkreślający opiekę Matki Boskiej i jej wizerunku nad Rzeczpospolitą. Inskrypcja u dołu raz jeszcze przywołuje pochodzenie obrazu od świętego Łukasza, darowanie go paulinom przez Władysława księcia Opolskiego, koronację wizerunku w 1717 roku i cześć, którą żywili dla niego kolejni monarchowie od Władysława IV do Augusta III.

Rycina jest sygnowana, o ile można wnosić z nie do końca czytelnego napisu, „A. Schon sculp.”. Nie udało się jednak odkryć tożsamości autora, choć znane są ryciny sygnowane przez „A. Schona”, pochodzące z lat 90. XVIII wieku. Nie wykazują one jednak podobieństwa do omawianego dzieła. Czas jego powstania można ogólnie określić na 2. połowę XVIII wieku. Inskrypcja na dole wymienia Augusta III (panującego 1733-1763) jako ostatniego z królów Polski, który czcił wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Jego następca na tronie, Stanisław August nie zawitał nigdy na Jasną Górę, może więc został tu intencjonalnie pominięty. Na drugą połowę stulecia wskazuje także ornamentyka: barokowa, choć już o oszczędnych i uspokojonych formach.

August III, Matka Boska Częstochowska, Częstochowa, Jasna Góra, rycina, cudowny wizerunek, Władysław książę Opolski, Władysław IV, kult maryjny