Opłakiwanie

Płaskorzeźba ze sceną Opłakiwania stanowi jeden z czterech zachowanych fragmentów ołtarza pasyjnego z kościoła Mariackiego w Dąbiu (obecnie dzielnicy Szczecina). Kompozycja przedstawienia wzorowana jest na grafice wybitnego niemieckiego rytownika Hansa Schäufeleina (około 1480–1540), wchodzącej w skład cyklu obrazów pasyjnych opublikowanych w 1507 roku w Norymberdze. Stanowi wariant powszechnie stosowany w okresie późnego średniowiecza, odwołujący się nie tylko do emocji i współodczuwania bólu bliskich pogrążonych w żałobie, lecz również podkreślający eucharystyczny wymiar ofiary poniesionej przez Jezusa. Zdjęte z krzyża ciało Chrystusa, ułożone na płótnie całunu, stanowi ideowe i kompozycyjne centrum przedstawienia. Corpus Christi, Boże Ciało staje się hostią. Tym samym symbolizuje tajemnicę Eucharystii – przemianę chleba w ciało odbywającą się na kościelnym ołtarzu okrytym płótnem obrusu. Sposób przedstawiania sceny Opłakiwania miał na celu obrazowo potwierdzić obecność Chrystusa w sakramencie. Postaci skupione przy ciele Chrystusa, których modlitewne pozy i mimika twarzy wyrażają zatroskanie i smutek stanowią wzorce pobożności, typowe dla kultury późnego średniowiecza.

Pozostałe zachowane płaskorzeźby ołtarza pasyjnego z Dąbia – Grupa apostołów: Bartłomiej, Szymon, Andrzej (nr inw. MNS/Szt/8), Grupa apostołów: Paweł, Tomasz, Jakub Starszy (nr inw. MNS/Szt/9), Złożenie do grobu (nr inw. MNS/Szt/169) – wraz z omawianą kwaterą prezentowane są na wystawie stałej Misterium Światła. Sztuka średniowieczna na Pomorzu.

Kinga Krasnodębska