5 milionów marek

Pod koniec lata 1923 roku waluta niemiecka wkroczyła w fazę galopującej inflacji, na którą zareagowali również wydawcy pieniędzy zastępczych. W ostatnich dniach sierpnia emisja bonów o nominałach 1, 2 i 5 mln marek była regułą, a wielu emitentów wypuszczało nawet 10- i 20-milionowe.

Miejskie Zakłady Oświetleniowe i Wodne w Szczecinku z dniem  21 sierpnia 1923 roku wydały bony o nominale 5 mln marek, które nie były jednak przeznaczone do ogólnego obiegu, o czym informowała stosowna klauzula. Można było nimi płacić jedynie za dostawę gazu, wody i energii elektrycznej. Nie były to więc klasyczne pieniądze zastępcze, lecz raczej bony towarowe przeznaczone do płatności za określony towar.

Szata graficzna bonów, wydrukowanych przez zakłady Norddeutsche Presse ze Szczecinka, niezależnie od nominału opierała się na takim samym układzie tekstu, identycznych elementach graficznych i gotyckim liternictwie. W celu zmniejszenia kosztów wydrukowano je jednostronnie na zwykłym papierze bez znaków wodnych. Pustkę rewersów łamała jedynie okrągła pieczęć miejska odbita w fioletowym tuszu. Identyfikację poszczególnych nominałów oprócz zastosowania dużych, wytłuszczonych cyfr i słownego określenia wartości miała ułatwiać ich odmienna kolorystyka: 200 000 marek wydrukowano na jasnopomarańczowym papierze, 1 mln na kremowym, 5 mln na jasnoróżowym, 10 mln na jasnożółtym, a 20 mln na białym. Bony te przez pewien czas zaspokajały potrzeby handlu i pozwoliły sprawniej funkcjonować mieszkańcom Szczecinka, jednak 26. października, po kolejnym dotkliwym spadku wartości niemieckiej waluty, wraz z początkiem fazy hiperinflacji, Kasa Oszczędności Powiatu Szczecinek musiała wydać bony o nominałach 5, 10, 20, 50 miliardów marek, a tydzień później 100 mld.

Mieszko Pawłowski