Ikony (XVII–XIX wiek) Muzeum Narodowe w Lublinie

Obiekty

Sortowanie

S/Mal/274/ML - Ikona oblicza Chrystusa: Chrystus ukazany jest do ramion, w ujęciu 3/4, zwrócony delikatnie w prawo. Twarz ma owalną, o regularnych rysach. Oczy duże, wpatrzone w dal, nos prosty, usta zaciśnięte, uszy małe. Wysokie czoło ze zmarszczką (oznaczającą mądrość). Delikatna broda, włosy zebrane na prawym ramieniu w regularne pukle, zaczesane pasmami z przedziałkiem pośrodku. Na szyi widoczna bruzda (znak obecności Ducha Świętego). Głowę Chrystusa okala złocony nimb krzyżowy z monogramem; po jego bokach monogram IC XC. Chrystus ubrany jest w czerwoną szatę spodnią i błękitny płaszcz. Tło malowane jest na złoto, szaty i twarz Chrystusa również rozzłocone. Poniżej przedstawienia, na polu ikony ozdobna inskrypcja cyrylicka z określeniem autora - Iwan Orłow, daty - maj 1818 r. oraz pierwowzoru -

Chrystus Pantokrator

Orłow, Iwan

1818

Muzeum Narodowe w Lublinie

Chrystus Pantokrator

nieznany

1700 — 1749

Muzeum Narodowe w Lublinie

Chrystus Pantokrator

nieznany

1640 — 1675

Muzeum Narodowe w Lublinie

S/Mal/428/ML - Matka Boża ukazana jest w ujęciu półpostaciowym, w typie Hodegetrii. Na lewym ramieniu trzyma Dzieciątko Jezus, prawą dłonią na nie wskazuje. Twarz zwraca lekko ku Jezusowi, wzrok w przeciwną stronę. Ubrana jest w błękitną suknię, wykończoną złotymi lamówkami i czerwony od zewnątrz, a biały od podbicia maforion. Dzieciątko siedzi sztywno, jak na tronie. Twarz ma zwróconą lekko w prawo. Prawą dłoń unosi w geście błogosławieństwa, lewą opiera na położonej na kolanach księdze. Ubrane jest w białą, ściągniętą w pasie szatę spodnią, wykończoną przy dekolcie złotą lamówką oraz pomarańczowy himation, przerzucony przez lewe ramię. Tło jest złocone, zdobione rytym ornamentem roślinnym, a wokół głów Maryi i Dzieciątka gładkie, sugerujące nimby. Po bokach w wydzielonych polach widnieją cyrylickie monogramy Maryi i Chrystusa. Całość ujęta w ramę zdobioną w narożach guzami i w połowie pionowych listew wałkami oraz malowanymi przy nich ornamentami roślinnymi.
Na głowach Maryi i Dzieciątka zamontowane były korony (obecnie zdjęte i osobno prezentowane).

Hodegetria

nieznany

1590 — 1600

Muzeum Narodowe w Lublinie

S/Mal/541/ML - Ikona przedstawia św. Jerzego Męczennika zabijającego smoka. Święty ukazany jest jako konny rycerz: ubrany jest w łososiową tunikę, stalowo-błękitny pancerz z jasnymi pteryges (pasy), brązowe spodnie wpuszczone w szare buty z wysokimi cholewami oraz czerwoną pelerynę. Na otoczonej złotym nimbem głowie ma stalowo-błękitny hełm z jasnoróżowym pióropuszem. Zasiada na siwym koniu, wspiętym na tylnych nogach. Wierzchowiec ma brązową uprząż ze złotym medalionem na piersi. Święty Jerzy lewą dłonią ściąga cugle, w prawej, wzniesionej trzyma długą lancę ze strzemiączkiem, której grotem przebija gardło smoka, wijącego się pod końskimi kopytami. Smok przedstawiony został jako żółtawy wężowaty stwór z błoniastymi skrzydłami, z długą, pokrytą łuskami szyją, ptasimi łapami i ogonem. W tyle po prawej klęczy księżniczka, która wedle legendy przeznaczona była na ofiarę dla smoka i została uratowana przez świętego. Ubrana jest w błękitną suknię, ziemistą tunikę i czerwony płaszcz obszyty futrem, na głowie ma koronę. Dłonie trzyma złożone, spogląda ku górze, gdzie spośród kręgu obłoków wychyla się błogosławiąca dłoń w czerwonym rękawie - Manus Dei. Za postacią księżniczki widoczne są zabudowania miejskie. W loggii widoczna jest para królewska, z koronami na głowach: królowa ma złożone dłonie, ubrana jest w błękitną szatę obszytą gronostajami, król ma szatę czerwoną, również z gronostajami, w prawej wyciągniętej dłoni trzyma klucz. Tło do wysokości zabudowań wypełnia pofałdowany krajobraz ze schematycznie ukazaną roślinnością; powyżej zdobione jest rytym ornamentem roślinnym i chwiejakowaniem oraz jest srebrzone ze śladami złotego lakieru. Całość ujęta jest w rozglifioną, profilowaną ramę na której umieszczono cyrylickie napisy: podpis przedstawienia i inskrypcję fundacyjną. Ikona wzmocniona jest dwiema szpongami wsuwanymi jednostronnie, łączenia

Święty Jerzy walczący ze smokiem

nieznany

1741

Muzeum Narodowe w Lublinie

Chrystus Pantokrator

nieznany

1750 — 1800

Muzeum Narodowe w Lublinie

Deesis

nieznany

1770 — 1830

Muzeum Narodowe w Lublinie

S/Mal/552/ML - Ikona z wizerunkiem Eleusy - Matki Bożej z Dzieciątkiem, przytulonych policzkami. Maryja trzyma Jezusa na lewym ramieniu, a prawą dłonią podtrzymuje jego lewą rękę. Twarz ma zwróconą lekko w stronę Dzieciątka, wzrok skierowany na wprost. Nos szeroki, usta zaciśnięte, wyraz twarzy zamyślony. Ubrana jest w błękitną suknię wykończoną na złoto przy dekolcie i na mankietach oraz czerwony maforion ze złotym wzorem na lamówce. Chrystus zwrócony jest w stronę Maryi, patrzy na nią; prawą dłoń unosi w geście błogosławieństwa. Ubrany jest w złotą szatę spodnią (widoczne mankiety), białą koszulkę przepasaną czerwoną krajką, z czerwonymi zdobieniami na ramieniu i na lamówkach i złoty himation przerzucony przez prawe ramię. Spod szat widoczna jest tylko jedna - prawa stópka. Oboje mają namalowane zamknięte korony, a wokół głów - nimby zasugerowane podwójnym żłobionym w gruncie okręgiem. Tło złocone (?). Po lewej stronie monogram maryjny, po prawej chrystusowy. Ikona wstawiona w obudowę ołtarzową, najprawdopodobniej wtórnie – (obudowa zasłania fragmentu nimbu i korony Maryi). Obudowa naśladuje elementy architektoniczne: flankuje ikonę dwiema ustawionymi na podstawie (zdobionej motywem kwiatowym oraz w narożach dwoma kaboszonami) półkolumnami o kapitelach z motywem kimationu, na nich zaś wspiera się stylizowany architraw, fryz (z kaboszonami nad kapitelami) i profilowany gzyms zdobiony motywem roślinnym.

Eleusa

nieznany

1701 — 1800

Muzeum Narodowe w Lublinie

S/Mal/562/ML - Scena zaśnięcia Maryi: na łożu okrytym wzorzystymi tkaninami spoczywa Maryja. Otoczoną nimbem głowę ma opartą na poduszce, oczy zamknięte, dłonie skrzyżowane na piersi. W nimb wpisany jest monogram maryjny. Maryja ubrana jest w ciemnobłękitną suknię i czerwony maforion. Za marami stoi Chrystus. Spogląda na Maryję, a na lewym ramieniu trzyma jej duszę (ukazaną jako niemowlę w powijakach, z nimbem), podtrzymując ją prawą dłonią. Głowę Chrystusa otacza nimb krzyżowy z wpisanym monogramem. Chrystus ubrany jest w czerwony chiton ze złotym stichosem i złocisty (modelowany złotymi kreskami) himation. Postać Chrystusa otacza ciemnozielona mandorla, na tle której nad jego głową znajduje się monogram, a po bokach widnieją półprzezroczyste postacie anielskie, trzymające zapalone świece. Ponad mandorlą unosi się serafin. Przed łożem Maryi zilustrowana jest apokryficzna scena: Archanioł Michał, ukazany jako skrzydlaty wojownik w pancerzu, odciął mieczem dłonie Żyda Jefoniasza, który chciał przewrócić mary. Żyd ubrany jest w długą ciemną szatę i jasną chustę zarzuconą na głowę i ramiona. Wokół łoża Maryi zgromadzonych jest jedenastu apostołów i kobieta w czerwonym maforionie: przy głowie Maryi czuwa św. Piotr (siwy, z kadzielnicą w prawej dłoni), a u jej stóp czuwa św. Paweł (z prawą dłonią przy twarzy). Za apostołami widnieje tłum wiernych, w pierwszym rzędzie widocznych jest czterech biskupów (w zdobionych krzyżami felonionach i omoforionach) oraz dwóch duchownych w orarionach. Być może są to piewcy Zaśnięcia Maryi – bp. Kosma z Maiumy, Jan Chryzostom, Jan Damasceński, Jakub Sprawiedliwy, Dionizy Areopagita lub Tymoteusz z Efezu. Horyzont zamyka widok budynku o dwóch skrzydłach połączonych murem, ze szczytami z motywami barokowymi. W centrum górnej strefy, w ciemnej, podtrzymywanej przez dwóch aniołów mandorli zasiada Maryja, otoczona promienistą glorią (aniołowie mają un

Zaśnięcie Maryi

nieznany

1601 — 1700

Muzeum Narodowe w Lublinie

S/Mal/563/ML - Ikona przedstawia Matkę Bożą z Dzieciątkiem Jezus w typie Hodegetrii. Maryja trzyma Dzieciątko na lewym ramieniu, prawą dłonią podtrzymując jego tułów. Jej twarz jest ukazana w 3/4, lekko pochylona w stronę syna. Maryja ubrana jest w purpurowy maforion z trzema gwiazdami, ozdobiony złotą lamówką oraz błękitną suknię z czerwono-złotymi wykończeniami przy dekolcie i mankietach. Przy twarzy widoczny jest przezroczysty kekryfolos (czepiec). Jezus siedzi swobodnie na ramieniu Maryi, prawą dłonią błogosławi, w lewej trzyma fragment zwoju z przetworzonym cyrylickim cytatem z apokalipsy „Jam jest alfa i omega i [ten] Który Jest.”
Ma okrągłą twarz o słodkim wyrazie i jasne włosy. Ubrany jest w bogaty strój: przy samym ciele ma przezroczystą suknię (widoczne są jej rękawy i fragment przy prawej stopie); spodnia szata jest srebrzysta, ze złotym roślinnym ornamentem, od podbicia zaś purpurowa. Na wierzchu ma liliową koszulkę z purpurowym podbiciem i purpurowo-złotym paskiem. Rękawy, dekolt i rozcięcie przy dekolcie wykończone są złotą lamówką. Głowę Chrystusa otacza nimb krzyżowy z monogramem; po bokach drugi monogram. Tło jest złocone, zdobione rytym ornamentem roślinnym.
Ikona jest wzmocniona dwiema szpongami wsuwanymi jednostronnie.

Hodegetria

nieznany

1601 — 1700

Muzeum Narodowe w Lublinie

S/Mal/864/ML - Chrystus w ujęciu całopostaciowym. Stoi na obłokach, pomiędzy którymi widoczne jest niebo; od wysokości kolan wzwyż tło jest złocone i wytłaczane w geometryczne wzory. Chrystus ukazany jest frontalnie. Twarz ma drobną okoloną rozdwojoną brodą i miękko spływającymi włosami. Otacza ją tłoczony, złocony nimb, który jest niedopasowany do kształtu głowy (część partii włosów wydaje się być przesłoniona nimbem); w nimb wpisany jest monogram.
Chrystus w prawej dłoni trzyma duży złocony i zdobiony emalią kielich, w lewej niewielki bochenek chleba. Ubrany jest w czerwoną szatę spodnią i błękitny himation. Po bokach, na wysokości głowy Chrystusa, w wydzielonych okrągłych polach widnieje jego monogram . Całość obiega bordiura zdobiona emaliowym ornamentem roślinno-geometrycznym.
Ikona wzmacniana dwiema szpongami wsuwanymi jednostronnie.

Chrystus Eucharystyczny

nieznany

1801 — 1900

Muzeum Narodowe w Lublinie

S/Mal/270/ML - Ikona przedstawia wizerunek Maryi z Dzieciątkiem Jezus w ujęciu do ramion. Głowa Matki jest lekko przechylona. Maryja podtrzymuje lewą dłonią ramię Chrystusa, prawą przytula jego głowę do swego policzka. Ma okrągłą twarz i duże, brązowe oczy o intensywnym, smutnym, wpatrzonym w dal spojrzeniu. Wąski nos i zaciśnięte usta wskazują na wyzbycie się zmysłowości, zaś bruzda na czole i szyi – mądrość i obecność Ducha Świętego. Jej szaty są bardzo ozdobne i precyzyjnie oddane: czerwony maforion (od podbicia zielony), z gwiazdami na czole i ramieniu wykończony jest lamówką ze złotym ornamentem i pasem drogich kamieni. Suknia Maryi zebrana jest przy nadgarstku złotym mankietem, ozdobionym dwoma rzędami pereł i kamieniem. Spod maforionu widoczny jest błękitny kekryfolos (czepiec). Nad lewy ramieniem Maryi widnieje kartusz, naśladujący w uproszczony sposób motyw rocaille, z cyrylickim napisem Umilenije. Jej głowę otacza złoty nimb, u góry, po jego bokach, w podobnych kartuszach z wydzielonymi owalnym polami znajduje się monogram maryjny.
Chrystus przytula się do Maryi, otaczając jej szyję lewym ramieniem, prawym dotykając maforionu. Podobnie jak Maryja, ma okrągłą twarz o wąskim nosie i ustach oraz szeroko otwartych, wpatrzonych w dal oczach, ma także zmarszczkę na czole i szyi. Włosy ma ułożone w równe pukle. Ubrany jest w błękitny, ozdabiany złotym wzorem chiton z czerwonym stichosem i czerwony himation. Jego głowę otacza nimb, obok widnieje jego monogram IC XC.
Postacie Maryi i Dzieciątka oddane są niezwykle precyzyjnie, z użyciem głębokich, intensywnych barw, co daje wrażenie bogactwa i dostojeństwa, nie pozbawionych jednak słodyczy.
Po bokach, na polu ikony znajduje się po dwóch świętych, opisanych cyrylicą. Po lewej stronie w obramieniu naśladującym kształt cerkiewnej bani, na niebieskim tle ukazano archanioła Rafała. Trzyma on kulę, na której widnieje trzykrotnie powtórzona l

Eleusa

szkoła wietkowska

1801 — 1900

Muzeum Narodowe w Lublinie

Ikona przedstawia św. Pawła w ujęciu do kolan. Święty siedzi, zwrócony w lewo. Otoczoną nimbem głowę skłania w lewo, twarz ukazana jest w 3/4. Po bokach nimbu cyrylicki słabo czytelny podpis przedstawienia:

Święty Paweł

nieznany

1801 — 1900

Muzeum Narodowe w Lublinie

Święty Biskup

nieznany

1701 — 1800

Muzeum Narodowe w Lublinie

S/Mal/555/ML - Św. Bazyli Wielki w ujęciu całopostaciowym. Święty stoi na różowym podnóżku na tle obłoków oraz górzystego krajobrazu o nisko zarysowanym horyzoncie. Ukazany jest frontalnie, z głową przechyloną lekko w prawo. Prawą dłoń unosi w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma księgę otwartą na pisanych cyrylicą słowach ze wspomnienia wieczerzy z Liturgii jego autorstwa: „podał swoim uczniom i apostołom mówiąc: bierzcie ...”. Ubrany jest w szaty biskupie obrządku wschodniego: sticharion wykończony koronką i zebrany u mankietów narękawnikami, u pasa przyczepiony ma złoty epigonation zdobiony wizerunkiem serafina; na sticharion nałożony ma niebieski epitrachilion ze złotymi krzyżami, felonion – zielony ze złotą lamówką od zewnątrz a fioletowy od podbicia, na nim złoty orarion zdobiony niebieskimi krzyżami oraz złoty łańcuch z krzyżem; na otoczonej nimbem głowie ma mitrę. Nimb, mitra oraz ukazane po bokach symbole Ducha Świętego – gołębica nadlatująca w stronę ucha świętego, promienie łączące ją z jego postacią oraz ognista kolumna po prawej stronie są ryte i pokryte srebrzeniem. Przy kolumnie widnieje częściowo zachowany napis cyrylicą: „... jest Wielki Bazyli”, ponad ramionami świętego widnieje jego imię. Po prawej stronie na odrębnym kamiennym postumencie stoi anioł-akolita ubrany w białą sukienkę z kołnierzem i żółtą tunikę. Trzyma on srebrny pastorał, który w zwieńczeniu przyjmuje formę monogramu chrystusowego. Po lewej na wysokości ramienia św. Bazylego widoczne dwa cherubiny. Całość wtórnie oprawiona w ciemną, masywną, oszczędnie profilowaną ramę.

Święty Bazyli Wielki

nieznany

1756

Muzeum Narodowe w Lublinie

Chrystus Pantokrator

nieznany

1701 — 1800

Muzeum Narodowe w Lublinie

S/Mal/548/ML - Ikona przedstawia Maryję w typie Hodegetrii, z Dzieciątkiem na lewym ramieniu. Maryja ubrana jest w czerwony (zielony od podbicia) maforion z gwiazdkami na czole i ramieniu (symbol dziewictwa Maryi) oraz w błękitną suknię wykończoną złotą lamówką. Spod maforionu widoczny jest fragment jasnobłękitnego czepca. Maryja ma twarz o trójkątnym wykroju, lekko zarumienioną. Po bokach jej głowy widnieje cyrylicki podpis – Maryja Dziewica Bogurodzica. Maryja prawą dłonią wskazuje na syna, lewą go podtrzymuje. Dzieciątko Jezus wyciąga prawą dłoń ułożoną w geście błogosławieństwa w stronę Maryi, w lewej trzyma zwój. Jezus ubrany jest w białą szatę spodnią związaną pod szyją czerwoną wstążką oraz żółty (czerwony od podbicia) płaszcz. Twarze obojga otaczają wyznaczone podwójną linią gładkie złocone nimby; w nimb Chrystusa wpisany jest jego monogram. Po bokach w wydzielonych polach widnieje drugi monogram chrystusowy. Tło jest złocone na pulment, zdobione wypukłym ornamentem roślinnym, z dwoma dużymi kwiatami w górnej części - wytłaczanym i wykończonym ręcznie.
Ikona przykryta była trybowaną, srebrzoną i częściowo złoconą koszulką (koszulka ob. zdjęta) oraz wmontowana wtórnie w oprawę ołtarzową. Najprawdopodobniej podczas dopasowywania do tej obudowy została od spodu przycięta (o ok. 10 cm) do poziomu dawnej dolnej szpongi (ob. widoczne tylko miejsce na szpongę.

Hodegetria

nieznany

1701 — 1800

Muzeum Narodowe w Lublinie

Przedstawienie ukazuje Chrystusa jako winną latorośl. Chrystus, przepasany perizonium, siedzi na przykrytym zieloną tkaniną ołtarzu (?); z jego prawego boku wyrasta pęd winny, który unosząc się ponad głową Chrystusa opada po jego drugiej stronie. Chrystus wyciska jedno z gron do stojącego obok kielicha. Ma zamyślony wyraz twarzy, spogląda na stojącą poniżej po lewej Maryję. Matka Boża ubrana jest w czerwoną suknię i błękitny maforion, lewą dłonią wskazuje ku stojącemu po drugiej stronie św. Janowi Ewangeliście. Św. Jan odwrócony jest tyłem do Maryi, lecz spogląda w jej stronę. Ubrany jest w ciemnozieloną szatę spodnią i czerwony płaszcz. Głowy wszystkich postaci otoczone są złoconymi nimbami. Po środku, między św. Janem a Maryją znajdują się wykonane w snycerce i złocone od zewnątrz drzwiczki tabernakulum (darochranitielnicy). Swą formą przypominają carskie wrota, są ażurowe, zdobione ornamentem roślinnym z motywem winnych gron. Mocowane są na zawiasach, zamykane na skobelek, obecnie niesprawny. Ościeże obiegają listewki (zachowane po bokach). Tło malowane jest na czerwono, obecnie poprzecierane.
Scena wpisana jest w obudowę ołtarzową otoczoną niegdyś listewkami z nacięciami (obecnie zachowany tylko fragment na górze z lewej strony i inny - luzem); łuk, który od góry zamyka przedstawienie zdobiony jest rzeźbionym, złoconym kimationem, a naroża płaskorzeźbionym i złoconym motywem roślinnym ukazanym na czerwonym tle (z resztkami geometrycznego ornamentu malowanego ciemną farbą).
Na odwrociu widoczne pozostałości po mocowaniu do jakiejś konstrukcji (zagięta blaszka z gwoździami). Widoczny też jaśniejszy ślad (wokół drzwiczek i wyżej) - zapewne w tym miejscu mocowane było tabernakulum (darochranitielnica). Na tym jaśniejszym tle widnieje napis farbą: 1709, a powyżej wyblakła i rozmyta inskrypcja cyrylicą (tłum. jak w karcie)

Chrystus Winna Latorośl

nieznany

1709

Muzeum Narodowe w Lublinie

Płaszczenica

nieznany

1801 — 1900

Muzeum Narodowe w Lublinie

Płaszczenica

nieznany

1880 — 1910

Muzeum Narodowe w Lublinie

Chrystus Pantokrator

nieznany

1701 — 1750

Muzeum Narodowe w Lublinie

W centrum na łożu okrytym czerwoną tkaniną i przezroczystym materiałem, z głową wspartą na poduszce, leży Maryja. Ma zamknięte oczy, dłonie skrzyżowane na piersiach, ubrana jest w niebieską suknię i czerwony maforion z gwiazdkami na czole i ramionach; jej głowę otacza nimb. Za nią, w owalnej złotej mandorli zdobionej wyciskanym ornamentem przypominającym języki ognia, stoi Chrystus, opisany monogramem. Ponad mandorlą widnieje czerwonoskrzydły serafin. Chrystus spogląda na Maryję i prawą ręką ją błogosławi, a w lewej, poprzez połę płaszcza trzyma duszę Maryi ukazaną w postaci dziewczynki w białej sukience z niebieskim paskiem, z nimbem i ze złożonymi do modlitwy rękoma. Chrystus ubrany jest w czerwoną szatę spodnią i błękitny płaszcz, jego głowę otacza nimb. Towarzyszy mu dwóch aniołów, trzymających wysokie zapalone świece. Obaj ubrani są w białe szaty spodnie i czerwone tuniki, mają niebieskie skrzydła i nimby.
Na pierwszym planie znajdują się postacie św. Michała Archanioła i Żyda Jefoniasza (nawiązujące do przekazów apokryficznych). Św. Michał Archanioł ubrany jest biało-złotą tunikę i pancerz z zębatymi wycięciami u dołu, w niebieskie spodnie i wysokie złotawe buty, w prawej dłoni trzyma miecz, w lewej pochwę miecza. Szczególnie ciekawy jest ubiór Jefoniasza, wyróżniający się realizmem i aktualizacją: Żyd ma na sobie czarną togę i biały talit katan (tradycyjna szata oznaczająca otoczenie Bożym światłem, znak Bożej opieki) z cicis – frędzlami na rogach. Prócz tego ma białe pończochy, czarne buty i charakterystyczny, nietypowy dla ubioru żydowskiego biret.
Wokół Maryi zebrani są apostołowie, duchowni i tłumy wiernych. Przy jej głowie, ze świecą w prawej dłoni stoi siwowłosy św. Piotr, za nim inny apostoł ze świecą, trzymający lewą dłoń przy twarzy w geście rozpaczy. Po prawej stronie u stóp Maryi stoi apostoł ze świecą i księgą (św. P

Zaśnięcie Maryi

nieznany

1680 — 1720

Muzeum Narodowe w Lublinie

S/Mal/431/ML - Pole główne wypełnia półpostaciowe przedstawienie Matki Bożej w typie Hodegetrii. Maryja trzyma Dzieciątko na lewym ramieniu, prawą dłonią wskazuje na syna. Spogląda na wprost, z twarzą lekko zwróconą w stronę Jezusa; twarz ma pociągłą, poważną, lekko zaróżowioną. Ubrana jest w niebieską suknię ze złotymi lamówkami i czerwony maforion, również wykończony na złoto, zdobiony gwiazdkami, na czole oznaczony krzyżem równoramiennym. Jezus ma twarz przechyloną w stronę Maryi, wzrok skierowany na wprost, prawą dłoń wyciąga w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma zamkniętą księgę. Ubrany jest w białą szatę spodnią z czerwonymi lamówkami i czerwony himation. Ponad głową Maryi, po bokach w medalionach przedstawieni są archaniołowie: po lewej Michał i po prawej Gabriel. Po bokach i poniżej w klejmach ukazani są prorocy, ze względu na zły stan zachowania ikony (m. in. ścięte naroża) nie wszyscy są rozpoznawalni.
Po lewej:
Jonasz (?) (ryba), Dawid (harfa), Mojżesz (krzew), (?)
Po prawej:
Melchizedek (kadzielnica), Salomon (świątynia), Izajasz(?) (węgle?), Daniel (?) (czapka)
Na dole:
(?), (?) (kwitnąca różdżka), Gedeon (runo), Habakuk (?) (góra), (?) (miecz) (?) (łańcuch), Aaron (kwitnące kwiaty), (?) (księga)
Tło zdobione tłoczonym ornamentem roślinnym, wokół głów Chrystusa i Maryi także tłoczone nimby.

Hodegetria

nieznany

1730 — 1770

Muzeum Narodowe w Lublinie

S/Mal/426/ML - Ikona z przedstawieniem św. Onufrego na pustyni. Święty klęczy ze złożonymi dłońmi przed wejściem do groty; spogląda na ukazaną w prawym górnym rogu Trójcę Świętą. Ubrany jest w przepaskę biodrową z liści, ma długie siwe włosy i gęstą brodę sięgającą za kolana. Jego głowę otacza promienista gloria. Trójca Święta ukazana jest w obłokach, pośród cherubinów. Po lewej siedzi Chrystus, ubrany jest w czerwony płaszcz odsłaniający tors i ranę na boku; na dłoniach widoczne są rany po gwoździach. W prawej dłoni trzyma berło. Jego głowę otacza delikatna gloria promienista. Chrystus spogląda na Boga Ojca, ukazanego jako starca ubranego w bladoróżową szatę spodnią i szary płaszcz, z nimbem trójkątnym wokół głowy. Bóg Ojciec błogosławi prawą ręką, w lewej trzyma kulę. Pomiędzy nimi w promienistej glorii widnieje gołębica Ducha Świętego. Od Trójcy Świętej ku Onufremu spływają promienie, symbol łaski. Ponad świętym, po lewej stronie widoczna jest palma, a przed nim – laska oraz owoce i warzywa (arbuz, pietruszka, gruszki, jabłka). Według legendy anioł codziennie przynosił Onufremu chleb i wodę, zaś po trzydziestu latach pobytu na pustyni wyrosło tam drzewo daktylowe oraz wytrysnęło źródło – ukazane na ikonie po prawej stronie. Za źródłem znajduje się lew. W prawym dolnym rogu ukazano koronę i berło.
Ponad dolną krawędzią obrazu znajduje się pisana cyrylicą inskrypcja fundacyjna.
Płótno opatrzone dublażem. Ikona oprawiona jest w manierystyczną czarną ramę, wielokrotnie profilowaną i zdobioną motywem kartuszowo-zawijanym, malowanym naprzemiennie błękitem i czerwienią (zdobienie w dużej mierze wybrakowane). Rama prawdopodobnie dobrana wtórnie.

Święty Onufry

nieznany

1744

Muzeum Narodowe w Lublinie

Ikona św. męczennika Charłampiusza, biskupa Moguncji (zm. 202 r.), przedstawiająca sceny jego męczeństwa i śmierci w dwunastu klejmach czytanych od lewej do prawej i jako ostatnia – scena w polu centralnym; każda scena opatrzona podpisem - klejmy po bokach na polu ikony, scena centralna ponad nią oraz w rocaille'owym kartuszu. Każda inskrypcja ujęta jest w rytą ramkę, w polach pomiędzy nimi widnieje ryty ornament kwiatowy, a wokół głównej sceny liniowy (wężyk). Ikona wzmacniana szpongami, bez kowczegu.
Sceny w klejmach:
1. Św. Charłampiusz przed cesarzem.
2. Św. Charłampiusz rozrywany hakami.
3. Ukaranie oprawców - cesarz z uciętymi rękoma i namiestnik z odwróconą głową.
4. Św. Charłampiusz ciągnięty za brodę.
5. Św. Charłampiusz przypalany ogniem i bity włóczniami.
6. Św. Charłampiusz wskrzesza zmarłego i uzdrawia opętanego.
7. Św. Charłampiusz kamienowany.
8. Ukaranie oprawców - cesarz i namiestnik uniesieni w powietrze.
9. Św. Charłampiusz i Galina przed cesarzem.
10. Św. Charłampiusz ożywia suche drzewo w sadzie wdowy.
11. Św. Charłampiusz prowadzony na ścięcie.
12. Dusza św. Charłampiusza unoszona do nieba.
Scena centralna:
Św. Charłampiusz prosi Chrystusa o opiekę nad ziemią, gdzie spocznie jego ciało:

Scena rozgrywa się w pejzażu, w tle widoczne są zabudowania miasta, po prawej drzewo. Przed nim stoi św. Charłampiusz, odziany w szaty biskupa. Ma bogato zdobiony strój: na brązową szatę spodnią, z ozdobnymi złotymi mankietami, ma nałożony złoty, ozdobiony krzyżami epitrachelion, czerwony, przetykany złotymi ornamentami felonion oraz biały omoforion. W lewej dłoni poprzez purpurową, ozdabianą na złoto tkaninę trzyma księgę, prawą zaś wznosi ku Chrystusowi, ukazanemu pośród obłoków w lewym górnym rogu. Chrystus, ubrany w bladoróżowy chiton i błękitny himation prawą ręką błogosławi świętemu, w lewej trzyma taką samą księgę jak Charłamp

Święty Charłampiusz

szkoła wietkowska

1775 — 1800

Muzeum Narodowe w Lublinie

Znaleziono 26 obiektów

Pokaż więcej

Ikony (XVII–XIX wiek) Muzeum Narodowe w Lublinie

Obiekty

Chrystus Pantokrator

Chrystus Pantokrator

Chrystus Pantokrator

Hodegetria

Święty Jerzy walczący ze smokiem

Chrystus Pantokrator

Deesis

Eleusa

Zaśnięcie Maryi

Hodegetria

Chrystus Eucharystyczny

Eleusa

Święty Paweł

Święty Biskup

Święty Bazyli Wielki

Chrystus Pantokrator

Hodegetria

Chrystus Winna Latorośl

Płaszczenica

Płaszczenica

Chrystus Pantokrator

Zaśnięcie Maryi

Hodegetria

Święty Onufry

Święty Charłampiusz

Brak wyników

Może Cię również zainteresować:

Kościół Bernardynów

Apoteoza senatora weneckiego

Głowa staruszki

Ikonografia Szczecina 1900-1945

Podróże małe i duże

Dodaj notatkę

Edytuj notatkę